“Cờ” – Jorge Luis Borges

Jorge Luis Borges (1899–1986) là một nhà văn và nhà thơ người Argentina, một nhân vật chủ chốt trong nền văn chương tiếng Tây Ban Nha với những tác phẩm đã trở thành điển phạm của châu Mỹ Latin trong thế kỷ XX. Sách của ông bắt đầu được dịch và xuất bản rộng rãi ở Mỹ và châu Âu sau khi ông được trao giải Prix International cùng Samuel Beckett năm 1961. Danh tiếng quốc tế của ông cũng được củng cố bởi các giải de Cervantes năm 1969 và giải Jerusalem năm 1971, bên cạnh sự bùng nổ của các nhà văn Mỹ Latin thuộc thế hệ sau trong những năm 1960 và 1970.

Cờ

I

Ở các góc trang nghiêm của họ, người chơi
điều khiển các quân cờ chậm. Bàn cờ
cầm chân họ đến bình minh trong không gian
nghiêm ngặt của nó, nơi hai màu thù hận nhau.

Bên trong, các hình khối tỏa ra sự chặt chẽ
mầu nhiệm: tháp Homeric, mã
linh động, hậu hiếu chiến, vua núp cuối,
tượng xẹo xiên, và lũ tốt hung hăng.

Khi người chơi đã ra đi,
khi thời gian đã nuốt chửng họ,
chắc chắn nghi thức này sẽ không dừng lại.

Ở phương Đông cuộc chiến này bùng lên
mà đấu trường ngày nay là toàn bộ trái đất.
Giống như trò chơi kia, trò chơi này là bất tận.

II

Vua bạc nhược, tượng xiên xẹo, hậu
tàn bạo, tháp thẳng thắn và tốt gian manh,
trên những đen và trắng của con đường
chúng tìm và đánh trận chiến vũ trang của chúng.

Chúng không biết rằng bàn tay chỉ
của người chơi quyết định vận mệnh của mình,
không biết rằng một sự cứng rắn kiên quyết
kiểm soát ý chí và thời gian của chúng.

Song người chơi cũng là một tù nhân
(câu này của Omar) trên một bàn cờ khác
của những đêm đen và ngày trắng.

Chúa đi người chơi và người chơi đi quân cờ.
Vị chúa nào đằng sau Chúa đã bắt đầu tấm mạng
của bụi, thời gian, giấc ngủ và những đau đớn?

Jorge Luis Borges, “Ajedrez,” El hacedor (Emecé Editores, 1960).

Copyright © 1960 by Jorge Luis Borges | Nguyễn Huy Hoàng dịch.