“Về cái nhãn di dân” – Bertolt Brecht

Bertolt Brecht (1898–1956) là một trong những nhà soạn kịch và đạo diễn sân khấu người Đức có ảnh hưởng lớn trong nửa đầu thế kỷ 20. Ông cũng làm thơ và viết một số truyện ngắn.

Về cái nhãn di dân

Tôi luôn nghĩ cái tên người ta gọi chúng tôi là sai: Di dân.
Nó có nghĩa là người bỏ xứ. Song chúng tôi
Không ra đi, vì ý nguyện tự do
Mà chọn một đất nước khác. Chúng tôi cũng không bước vào
Một đất nước để ở lại đó, có thể là mãi mãi.
Chúng tôi đã trốn chạy. Chúng tôi đã bị truy bức, bị đày.
Và đất nước đón nhận chúng tôi sẽ không phải quê nhà, mà một chốn lưu vong.

Bồn chồn chúng tôi ngồi, gần biên giới nhất có thể
Chờ ngày trở về, từng thay đổi nhỏ
Quan sát biên kia biên giới, vồ vập hỏi thăm
Từng người mới đến, không quên gì và không từ bỏ gì
Và cũng không tha thứ bất cứ gì đã xảy ra, không tha thứ gì.
Ôi, sự im lặng của eo biển không lừa được chúng tôi! Chúng tôi nghe thấy tiếng thét
Từ các trại của họ vọng đến đây. Song bản thân chúng tôi
Cơ hồ giống như những tin đồn về tội ác, đã lọt
Ra khỏi biên giới. Mỗi chúng tôi
Những kẻ đi giữa đám đông với đôi giày rách
Đều làm chứng cho nỗi ô nhục đang làm ô uế đất nước mình.
Song không ai trong chúng tôi
Sẽ ở lại đây. Lời cuối
Còn chưa nói.

Bertolt Brecht, “Über die Bezeichnung Emigranten” (1937).

Nguyễn Huy Hoàng dịch.