“Một bức ảnh” – Czesław Miłosz

Czesław Miłosz (1911–2004) là nhà văn, nhà thơ, và dịch giả người Ba Lan. Ông được trao giải văn chương quốc tế Neustadt năm 1978 và giải Nobel văn chương năm 1980.

Một bức ảnh

Không có gì khó hơn
Việc viết một khảo luận
Về một người đàn ông
Nhìn chằm chằm một bức ảnh cũ.

Tại sao anh làm thế
Là không thể hiểu được
Và cảm xúc của anh
Là không thể lý giải.

Nó có vẻ đơn giản:
Cô là tình yêu của anh.
Nhưng chính ở đây
Câu hỏi bắt đầu.

Nếu cô là có thể chạm vào
Hiện diện rất mạnh
Trong làn da và váy vóc,
Các móng tay và tóc,

Liệu cô có là mây
Hay một lớp sóng sông
Và liệu đã trở về
Với sự không tồn tại?

Hay ngược lại, trái lại,
Cô vẫn là một chất,
Một thứ có thời đoạn
Riêng biệt và vĩnh viễn?

Họ dạy ta ở trường
Về sự thống nhất của sự sống –
Động vật nguyên sinh và thực vật,
Côn trùng và con người –

Thứ không ngừng liên tục
Đổi mới và diệt vong
Rơi vào tổ quốc chung
Của chúng ta – vực thẳm.

Từ đó lòng thương xót
Đối với mọi thứ sống –
Không tách rời phân biệt
Con người và động vật.

Nhưng như thế làm sao giữ
Cái đặc quyền cao cả
Của một sự bất tử
Dành riêng cho chúng ta?

Chúng ta đã nghe thấy
Các nhà thần học nói:
“Sự tồn tại tan rã,
Chất, thoát khỏi chúng ta.”

Và trầm ngâm suy nghĩ
Trên bức ảnh của cô
Anh lặp lại những lời
Của một nhà thơ Thiền:

“Tôi của chúng ta là gì?
Một khối cầu ngắn ngủi
Làm từ đất và nước,
Từ lửa và từ gió.”

Và, không hình dung nổi,
Anh cất tiếng với cô
Hoàn toàn chắc chắn
Rằng cô có thể nghe thấy:

“Hỡi người hầu của Thượng Đế,
Đã được hứa cho tôi,
Người đáng lẽ sẽ có với tôi
Ít nhất mười hai đứa trẻ,

Xin cho tôi được ơn
Của đức tin em mạnh mẽ.
Người sống chúng tôi quá yếu đuối
Nếu không có em phù hộ.

Em bây giờ đối với tôi
Là bí ẩn của thời gian
Tức bí ẩn của một người
Đổi khác và vẫn vậy,

Người chạy trong khu vườn
Thơm ngát sau mưa,
Với một chiếc nơ trên tóc
Và sống ở phía bên kia.

Em thấy tôi cố gắng làm sao
Để với bằng lời nói
Đến điều quan trọng nhất
Và làm sao tôi đã bại.

Dẫu có lẽ khoảnh khắc này
Khi em ở rất gần
Ấy là sự giúp đỡ của em
Và cũng sự tha thứ.”

Czesław Miłosz, “A Photograph,” Provinces, trans. author and Robert Hass (Ecco Press, 1991).

Copyright © 1991 by Czesław Miłosz | Nguyễn Huy Hoàng dịch.