“Các đoạn từ một phúc âm ngụy thư” – Jorge Luis Borges

Jorge Luis Borges (1899–1986) là một nhà văn và nhà thơ người Argentina, một nhân vật chủ chốt trong nền văn chương tiếng Tây Ban Nha với những tác phẩm đã trở thành điển phạm của châu Mỹ Latin trong thế kỷ XX. Sách của ông bắt đầu được dịch và xuất bản rộng rãi ở Mỹ và châu Âu sau khi ông được trao giải Prix International cùng Samuel Beckett năm 1961. Danh tiếng quốc tế của ông cũng được củng cố bởi các giải de Cervantes năm 1969 và giải Jerusalem năm 1971, bên cạnh sự bùng nổ của các nhà văn Mỹ Latin thuộc thế hệ sau trong những năm 1960 và 1970.

Các đoạn từ một phúc âm ngụy thư

3. Bất hạnh thay những kẻ nghèo nàn trong tinh thần, bởi ở dưới đất họ cũng sẽ như họ ở trên trần gian.

4. Bất hạnh thay những kẻ than khóc, bởi họ đã có cái thói quen than khóc khốn khổ.

5. Phước cho kẻ biết rằng đau khổ không phải là một vương miện của vinh quang.

6. Là kẻ cuối cùng thôi chưa đủ để một ngày trở thành kẻ đầu tiên.

7. Hạnh phúc thay kẻ không khăng khăng mình đúng, bởi không ai đúng hoặc tất cả đều đúng.

8. Hạnh phúc thay kẻ tha thứ cho người khác và kẻ tha thứ cho chính mình.

9. Phúc cho những kẻ hiền lành, vì họ không hạ mình trước sự bất hòa.

10. Phúc cho những kẻ không khao khát công lý, vì họ biết rằng số phận chúng ta, dù quái ác hay nhân từ, đều là công việc của sự ngẫu nhiên, không thể hiểu được.

11. Phúc cho những kẻ có lòng thương xót, vì hạnh phúc của họ là ở chỗ cho thấy lòng thương xót chứ không phải ở chỗ mong được phần thưởng.

12. Phúc cho những kẻ có lòng trong sạch, vì họ nhìn thấy Đức Chúa.

13. Phúc cho những kẻ vì công lý mà chịu bức hại, vì đối với họ công lý quan trọng hơn số phận con người họ.

14. Không ai là muối của trái đất, không ai, ở một lúc nào đó trong cuộc đời, không là vậy.

15. Hãy thắp lên ngọn nến dẫu không ai nhìn thấy. Chúa sẽ thấy.

16. Không có điều răn nào mà không thể vi phạm, ngay cả những điều ta nói và các nhà tiên tri đã nói.

17. Ai giết người vì công lý hoặc vì điều mình cho là công lý, thì không mang tội.

18. Các việc làm của con người đều không xứng đáng với địa ngục hay thiên đường.

19. Đừng căm ghét kẻ thù của mi, bởi nếu làm vậy, một cách nào đó mi sẽ trở thành nô lệ của hắn. Sự căm ghét của mi sẽ không bao giờ tốt hơn sự yên bình của mi.

20. Nếu tay phải của mi xúc phạm mi, hãy tha thứ; mi là cơ thể mi và tâm hồn mi và rất khó hoặc không thể vạch ra được ranh giới phân chia chúng…

24. Đừng phóng đại việc sùng bái sự thật; không có kẻ nào rốt cuộc lại không nói dối nhiều lần với lý do chính đáng.

25. Đừng chửi thề, vì mỗi lời thề là một sự nhấn mạnh.

26. Chống lại cái ác, nhưng không kinh ngạc và không tức giận. Ai tát vào má bên phải của mi, mi có thể quay má bên kia, miễn là mi không bị lay động bởi nỗi sợ.

27. Ta không nói về sự trả thù hay sự tha thứ; lãng quên là sự trả thù duy nhất và sự tha thứ duy nhất.

28. Làm điều tốt cho kẻ thù của mi có thể là một việc làm chính nghĩa và không khó; yêu hắn là nhiệm vụ dành cho các thiên thần chứ không phải dành cho con người.

29. Làm điều tốt cho kẻ thù là cách tốt nhất để thỏa mãn lòng tự đại của mi.

30. Đừng tích vàng trên trần gian, vì vàng là cha của nhàn hạ, và nhàn hạ là cha của buồn chán.

31. Hãy nghĩ người khác là ngay thẳng, hoặc sẽ ngay thẳng, và nếu họ không như vậy thì lỗi không phải ở mi.

32. Chúa rộng lượng hơn con người và sẽ đo họ bằng một thước đo khác.

33. Của thánh quăng cho chó, ngọc trai liệng cho heo; điều quan trọng là cho đi.

34. Hãy tìm niềm vui của tìm, chứ không phải niềm vui của thấy…

39. Cổng chọn, không phải người.

40. Đừng lấy quả mà đánh giá cây hay lấy việc làm mà đánh giá con người; cây và người có thể tệ hơn hoặc tốt hơn.

41. Chẳng có gì được xây trên đá, mọi thứ đều trên cát, nhưng bổn phận của chúng ta là xây như thể cát là đá…

47. Hạnh phúc thay kẻ nghèo không cay đắng và kẻ giàu không kiêu ngạo.

48. Hạnh phúc thay những kẻ dũng cảm, những kẻ chấp nhận thất bại và chiến thắng với tinh thần như nhau.

49. Hạnh phúc thay những kẻ ghi nhớ những lời của Virgil hay của Kitô, bởi những lời này sẽ soi sáng cuộc đời họ.

50. Hạnh phúc thay những kẻ yêu và được yêu và những kẻ có thể sống mà không có tình yêu.

51. Hạnh phúc thay những kẻ hạnh phúc.

Jorge Luis Borges, “Fragmentos de un evangelio apócrifo,” Elogio de la sombra (Emecé Editores, 1969).

Nguyễn Huy Hoàng dịch.