“Nhện” – Czesław Miłosz

Czesław Miłosz (1911–2004) là nhà văn, nhà thơ, và dịch giả người Ba Lan. Ông được trao giải văn chương quốc tế Neustadt năm 1978 và giải Nobel văn chương năm 1980.

Nhện

Sợi tơ mà nó đáp xuống dính chặt xuống đáy bồn tắm
Và nó tuyệt vọng tìm cách bước đi trên nền trắng mịn màng
Nhưng không một cái chân khua khoắng nào có thể bám được
Trên một bề mặt không tồn tại trong Tự nhiên.
Tôi không thích nhện. Giữa tôi và chúng có một sự thù địch.
Tôi đã đọc rất nhiều về tập tính của chúng,
Những tập tính khiến tôi ghê tởm. Trên mạng nhện
Tôi đã thấy một cuộc chạy gấp gáp, một vết đốt chí mạng,
Với nọc độc, ở một số loài,
Nguy hiểm đối với cả con người. Giờ, tôi nhìn nó
Và mặc nó như vậy. Thay vì xả nước
Để chấm dứt sự khó chịu này. Bởi, suy cho cùng, chúng ta,
Con người, có thể làm gì ngoại trừ không gây hại?
Không đổ bột độc lên đường đi của đàn kiến hành quân,
Cứu những con bướm đêm ngu ngốc đâm đầu vào ánh sáng
Bằng cách đặt một ô kính giữa chúng và chiếc đèn dầu
Tôi từng dùng để viết. Cuối cùng mới đặt tên nó,
Tôi tự nhủ: Không miễn cưỡng nghĩ đến cùng
Là sự cứu rỗi đối với người sống. Liệu ý thức sáng rõ
Có thể chịu đựng được tất cả những thứ mà mỗi phút
Đang xảy ra đồng thời trên trái đất hay không?
Không gây hại. Ngừng ăn cá và thịt.
Để mình bị thiến, như Tiny, một con mèo không biết gì
Về những chú mèo con chết đuối mỗi ngày trong thành phố.

Người Cathar đã đúng: Hãy tránh tội thụ thai
(Vì bạn hoặc sẽ giết hạt giống của mình và bị lương tâm dày vò,
Hoặc sẽ phải chịu trách nhiệm cho một cuộc đời đau khổ).
Nhà tôi có hai phòng tắm. Tôi mặc con nhện
Trong bồn tắm không dùng và quay trở lại làm việc
Mà cốt là đóng những con tàu thu nhỏ,
Linh động và nhanh nhẹn hơn những con tàu thời thơ ấu,
Tốt cho việc giong buồm vượt ranh giới thời gian.
Ngày hôm sau tôi kiểm tra con nhện của mình.
Chết, cuộn tròn thành một chấm đen trên nền trắng lấp lánh.

Tôi nghĩ với sự ghen tị về phẩm vị của Adam,
Người mà các sinh vật trong rừng và ngoài đồng đã đến
Để nhận tên từ anh ta. Anh ta đã được tôn cao biết bao
Trên tất cả những thứ biết chạy và bay và bò.

Czesław Miłosz, “Spider,” Provinces, trans. author and Robert Hass (Ecco Press, 1991).

Nguyễn Huy Hoàng dịch.