“Trinh nữ” – Octavio Paz

Octavio Paz (1914–1998) là nhà thơ người Mexico. Ông được trao giải Miguel de Cervantes năm 1981, giải văn chương quốc tế Neustadt năm 1982, và giải Nobel văn chương năm 1990.

Trinh nữ

I

Nàng nhắm mắt lại và ở bên trong
nàng trần truồng, là một đứa trẻ ở dưới gốc cây.
Con hổ và con bò nằm dưới bóng nàng.
Ba con cừu sương mù nàng dâng cho hổ,
ba con chim bồ câu cho bò, máu và lông.
Con hổ không muốn những lời cầu nguyện khói
hay lũ bồ câu con bò: chúng muốn nàng.
Và lũ bồ câu bay, con bò bay,
và cả nàng, dải ngân hà trần trụi,
bay trên một bầu trời nội tạng, u tối.
Một con dao găm ác đôi mắt của một con mèo
và đôi cánh màu vàng của chiếc chiếu
theo nàng trên không trung. Và nàng chiến đấu
và đánh bại con rắn, đánh bại con đại bàng,
và bay lên trên chiếc sừng mặt trăng.

II

Thiếu nữ xoay tròn qua các không gian.
Những đám mây lang thang, gió lốc, không khí.
Bầu trời là một cái miệng ngáp,
một cái miệng cá mập nơi những ngôi sao
và những tia chớp sắc lẹm cười.
Bận những bông hoa huệ nàng đến gần
và nhổ những chiếc răng của kẻ đang ngủ.
Nàng ném chúng vào không khí không tuổi:
những hòn đảo nhấp nháy những ngôi sao rụng,
muối rắc rơi xuống chiếc khăn trải bàn,
trận mưa lông vũ đã là một con diệc bị thương,
cây ghi ta vỡ và cũng thế chiếc gương,
giống như trăng, rụng thành từng mảnh.
Và bức tượng rơi xuống. Các bộ phận đực
quằn quại trong bụi, vẫn sống.

III

Những tảng đá và biển. Mặt trời già
nung những hòn đá mà biển đã hóa đắng.
Bầu trời đá. Biển đá. Không một ai.
Nàng quỳ xuống đào cát,
đào đá bằng những móng tay gãy.
Vì sao quật lên những bức tượng từ bụi?
Miệng của người chết đã chết.
Trên tấm thảm nàng sắp xếp các hình
trong câu đố vô tận của mình lại với nhau.
Và luôn luôn thiếu mất một, chỉ một,
và không ai biết nó ở đâu, bí mật.
Trong phòng các vị khách nói chuyện.
Gió rên trong khu vườn bóng mát.
Chôn ở dưới gốc cây… Ai cơ?
Chiếc chìa khóa, một từ, chiếc nhẫn…
Nhưng giờ đã muộn, mọi người đã đi khỏi,
mình mẹ nàng dưới chân cầu thang
là ngọn lửa đang dần lụi tắt
và thủy triều của bóng tối dâng cao
và xóa đi những bậc cầu thang từng bậc
và khu vườn rời đi và nàng rời đi
trong đêm khởi hành…

IV

Lại ở dưới gốc cây. Chẳng có gì:
những vỏ lon, những chiếc chai vỡ, một con dao,
tàn dư của một ngày Chủ nhật đã hoen gỉ.
Con bò Samson rống, bị thương và đơn độc
qua những bất tận của đêm đổ nát
và qua những đồng cỏ vàng lang thang
con sư tử hói, con hổ tróc sơn.
Nàng bước đi khỏi khu vườn hoang vắng
và qua những con phố mưa nàng về đến nhà.
Nàng gọi nhưng không ai đáp; nàng đi tới
và chẳng có ai sau mỗi cánh cửa
và nàng đi từ không ai đến cánh cửa đến khi đến
được cánh cửa cuối, cánh cửa bị bịt,
cánh cửa mà cha nàng đóng lại hằng đêm.
Nàng tìm chìa khóa nhưng đã đánh mất nó,
nàng đập cửa, nàng cào, nàng đập cửa,
suốt hàng thế kỷ nàng đập cửa
và cánh cửa cao lên sau mỗi thế kỷ
và càng đóng, càng cửa hơn sau mỗi cú đập.
Nàng thôi không với lên nữa mà chỉ chờ
ngồi trên ghế nhỏ, có người mở ra:
Thưa ngài, xin hãy mở những cánh cửa mây ngài,
hãy mở những vết sẹo khép rối nơi ngài,
hãy mưa xuống trên đôi vú nhăn nheo của con,
hãy mưa xuống trên những xương những đá,
nguyện cho hạt giống của ngài nứt qua lớp vỏ,
cái vảy của giòng máu khô cứng lại của con.
Xin hãy trả con về với đêm của sự Khởi-nguyên,
từ mạng sườn bị tách ra của ngài hãy để cho con
là hành tinh mờ đục ánh sáng ngài thắp lửa.

Octavio Paz, “Virgen,” Bajo tu clara sombra (1935–1944).

Nguyễn Huy Hoàng dịch.