“Đậu sói” – Paul Celan
Paul Celan (1920–1970) là nhà thơ, dịch giả người Rumani. Viết chủ yếu bằng tiếng Đức, ông trở thành một trong những nhà thơ lớn nhất thời hậu Thế chiến thứ II của ngôn ngữ này.
Đậu sói
Ôi
Các ngươi những bông hoa nước Đức, ôi trái tim ta hóa
Tinh thể không thể dối trá, nơi đó
Ánh sáng được kiểm, khi nước Đức
—Hölderlin, “Từ vực thẳm…”
… giống như trong các ngôi nhà người Do Thái (để
tưởng niệm Jerusalem điêu tàn), luôn luôn
phải để lại một cái gì
dang dở
—Jean Paul, Thung lũng Campania
Hãy đóng chốt vào: Có
những bông hồng trong nhà.
Có
bảy bông hồng trong nhà.
Có
chân nến bảy nhánh trong nhà.
Con
chúng ta
biết vậy và ngủ.
(Xa, ở Michailowka, ở
Ukraina, nơi
chúng sát hại bố mẹ con: cái gì
đã nở ở đó, cái gì
nở hoa ở đó? Loài
hoa nào, mẹ ơi,
đã làm ở đó mẹ đau
bằng cái tên của mình?
Mẹ ơi, mẹ
người nói đậu sói, không:
đậu lupin.
Hôm qua
một trong chúng đến và
giết mẹ
một lần nữa trong
bài thơ con.
Mẹ ơi.
Mẹ ơi, tay
ai con đã nắm
khi với lời
của mẹ con đi đến
nước Đức?
Ở Aussig, mẹ đã luôn nói, ở
Aussig bên
sông Elbe,
trên đường
chạy trốn.
Mẹ ơi, ở đó sống
lũ giết người.
Mẹ ơi, con đã
viết những lá thư.
Mẹ ơi, chẳng có một hồi đáp.
Mẹ ơi, đã có một hồi đáp.
Mẹ ơi, con đã
viết những lá thư cho –
mẹ ơi, chúng viết những bài thơ.
Mẹ ơi, chúng đã không viết chúng,
nếu không vì bài thơ
con đã viết, vì
mẹ, vì
Chúa
của
mẹ.
Hãy ngợi, mẹ đã nói, khen
Đấng Vĩnh hằng và
hãy ngợi ca, ba
lần
Amen.
Mẹ ơi, chúng lặng im.
Mẹ ơi, chúng đã mặc, cho
sự đê tiện vu khống con.
Mẹ ơi, không ai
ngắt lời lũ giết người.
Mẹ ơi, chúng làm thơ.
Ôi
mẹ ơi, biết bao
cánh đồng xa lạ nhất đã mang mẹ trái!
Mang nó và nuôi
những kẻ giết người!
Mẹ ơi, con
đã lạc mất rồi.
Mẹ ơi, chúng ta
đã lạc mất rồi.
Mẹ ơi, đứa con của con
trông giống mẹ.)
Hãy đóng chốt vào: Có
những bông hồng trong nhà.
Có
bảy bông hồng trong nhà.
Có
chân nến bảy nhánh trong nhà.
Con
chúng ta
biết vậy và ngủ.
21 tháng 10, 1959
Paul Celan, “Wolfsbohne,” Die Gedichte aus dem Nachlass (Suhrkamp, 1997).
Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 