“Nàng Dulcinea của Marcel Duchamp” – Octavio Paz

Octavio Paz (1914–1998) là nhà thơ người Mexico. Ông được trao giải Miguel de Cervantes năm 1981, giải văn chương quốc tế Neustadt năm 1982, và giải Nobel văn chương năm 1990.

Nàng Dulcinea của Marcel Duchamp

                         – Nàng là một nhà siêu hình.
                                                            – Em múa thoát y.

Gian nan nhưng có vẻ khả dĩ, bức tranh
biến tấm vải trắng thành một đồng bằng nâu
và bụi Tây Ban Nha thành nàng Dulcinea,
cơn lốc xoáy tan vào trong điêu khắc.

Một người qua đường Paris, trong hình hài nàng
– cối xay của những hư cấu, sự cứng nhắc
và hình học phi nhân – Eros bạo chúa
lộ ra vóc dáng mình trong năm dòng nước.

Người đàn bà xoay, nàng tan rã
và là nguồn của các ngả nghiêng và phản chiếu:
càng thoát áo, nàng càng tự chối bỏ.

Tâm trí là một căn phòng các tấm gương:
vô hình trong khung, nàng Dulcinea còn tồn:
nàng là một phụ nữ, và giờ là một ý tưởng.

Octavio Paz, “La Dulcinea de Marcel Duchamp,” Árbol adentro (Seix Barral, 1987).

Nguyễn Huy Hoàng dịch.