“Tất tật những hôm qua, một giấc mơ” – Jorge Luis Borges

Jorge Luis Borges (1899–1986) là nhà văn và nhà thơ người Argentina, một nhân vật chủ chốt trong nền văn chương tiếng Tây Ban Nha với những tác phẩm đã trở thành điển phạm của châu Mỹ Latin trong thế kỷ XX. Sách của ông bắt đầu được dịch và xuất bản rộng rãi ở Mỹ và châu Âu sau khi ông được trao giải Prix International cùng Samuel Beckett năm 1961. Danh tiếng quốc tế của ông cũng được củng cố bởi các giải de Cervantes năm 1969 và giải Jerusalem năm 1971, bên cạnh sự bùng nổ của các nhà văn Mỹ Latin thuộc thế hệ sau trong những năm 1960 và 1970.

Tất tật những hôm qua, một giấc mơ

Những điều vụn vặt. Cái tên Muraña,
một bàn tay gảy cây đàn ghi ta,
một giọng nói, nay đã là quá khứ, thuật lại
cho buổi chiều một chiến công đã mất,
trong một nhà thổ hay sân trong, một cãi vã,
hai thanh sắt, đã gỉ sét, va vào nhau
và để lại một người nằm xuống, thế là đủ
cho tôi dựng nên một thần thoại hệ.
Một thần thoại hệ đẫm máu
mà bây giờ đã là ngày hôm qua. Lịch sử uyên bác
của các lớp học cũng không kém huyễn ảo
hơn một thần thoại hệ của hư vô.
Quá khứ là đất sét mà hiện tại
nhào nặn theo ý thích. Một cách bất tận.

Jorge Luis Borges, “Todos los ayeres, un sueño,” Los conjurados (Alianza Editorial, 1985).

Nguyễn Huy Hoàng dịch.