“Ngôi sao Giáng sinh” – Boris Pasternak

Boris Pasternak (1890–1960) là nhà thơ và nhà văn người Nga. Ông được trao giải Nobel văn chương năm 1958.

Ngôi sao Giáng sinh

Đó là mùa đông.
Một cơn gió từ thảo nguyên thổi đến.
Trên sườn đồi với Hài nhi ngủ trong động
Trời lạnh rét căm căm.

Nhờ hơi thở con bò mà Cậu được sưởi ấm.
Các con thú
Đứng trong hang,
Một làn sương ấm lững lờ trên máng cỏ.

Giũ những cọng rơm khỏi những chiếc áo lông
Và những hạt kê dính,
Những người chăn cừu vừa tỉnh
Nhìn từ vách đá về phía xa trong đêm.

Ở phía xa là một cánh đồng đầy tuyết và một nghĩa trang.
Những hàng rào, bia mộ,
Giữa đống tuyết một cái càng xe ngựa,
Và bầu trời trên nghĩa địa bạt ngàn sao giăng.

Và ở gần đó, chưa một ai từng trông thấy, chưa từng,
Rụt rè hơn cả ngọn nến
Trong cửa sổ chòi gác,
Một ngôi sao lấp lánh trên con đường đến Bê-lem.

Nó bùng lên như một đống rơm, tách ra
Khỏi bầu trời và Thiên Chúa,
Như ánh sáng một vụ hỏa,
Như một trang trại bốc cháy và lửa trên sân đập lúa mì.

Nó trỗi lên như một đống rạ bốc lửa
Lẫn rơm và cỏ khô
Giữa cả vũ trụ
Đang hoảng hốt trước ngôi sao vừa hiện ra.

Phía trên nó một vầng sáng ngày càng sáng rực
Mang một ý nghĩa gì
Khiến cho ba nhà chiêm tinh vội đi
Theo tiếng gọi của những ánh sáng chưa từng có.

Những con lạc đà chở theo quà sau lưng.
Và những con lừa đeo yên cương, con sau nhỏ
Hơn con trước, chạy xuống núi lon ton.

Và như một viễn tượng của tương lai kỳ lạ,
Hiện lên từ xa tất tật những gì sẽ xảy ra sau đó.
Mọi suy nghĩ của các thời đại, mọi giấc mơ, mọi thế giới,
Mọi tương lai của các phòng tranh, viện bảo tàng,
Của tiên nữ mọi trò nghịch, của phù thủy mọi việc làm,
Mọi cây thông trang trí, mọi giấc mộng trẻ con.

Mọi lập lòe của những ngọn nến cháy, mọi dây chuyền,
Mọi lộng lẫy của những sợi kim tuyến đầy màu sắc…
… Gió thổi càng lúc càng giận dữ và dữ dội từ thảo nguyên…
… Mọi quả táo, mọi quả cầu vàng rực.

Một phần ao bị những cây trăn che khuất,
Nhưng phần còn lại thì trông thấy rõ từ đây
Qua những tổ quạ và những ngọn cây.
Những người chăn cừu có thể nhìn thấy hết
Những con lừa và lạc đà đang đi dọc bờ ao.
– Chúng ta hãy đi theo họ, trước phép lạ cúi đầu, –
Họ nói, túm những chiếc áo lông cừu lại chặt.

Lê chân qua tuyết làm cho họ ấm lên.
Qua khoảnh đất trống sáng rực những dấu chân
Lấp lánh như tấm mica nhằm túp lều bước đến.
Dưới ánh sao những con chó chăn cừu gầm gừ rên
Với những dấu chân này, như với ngọn lửa nến.

Đêm lạnh căm như trong truyện cổ tích,
Và những ai kia từ sườn núi phủ đầy tuyết
Cứ vô hình gia nhập đoàn cùng họ.
Những con chó trùn theo, cảnh giác nhìn quanh,
Và nép sát người chăn cừu, đề phòng tai vạ.

Cũng trên con đường đó, trên vùng đất đó,
Có những thiên thần bước đi giữa đám đông.
Không thân xác khiến cho họ vô hình
Nhưng những bước chân vẫn để lại dấu vết.

Bên khối đá người ta tụ tập quanh.
Tảng sáng. Thân các cây tuyết tùng bắt đầu hiện.
– Các người là ai? – bà Maria cất tiếng.
– Chúng tôi tộc người chăn cừu và sứ giả trời xanh,
Đến dâng lên Các Người lời ngợi khen.
– Cùng vào không được. Hãy đợi ở cửa bên.

Giữa màn xám tro âm u trước bình minh,
Những người đánh xe, người chăn cừu giậm chân,
Người đi bộ cựa nhau với người đi ngựa,
Bên cái thân cây đục ra làm máng,
Những con lừa thì đá chân, lạc đà thì rống.

Tảng sáng. Bình minh, như những hạt tro rơi,
quét sạch khỏi vòm trời những vì sao cuối.
Chỉ có ba Đạo sĩ giữa đám đông người
Là được Maria cho vào trong khe động.

Cậu ngủ, hết sức rạng rỡ, trong cái máng sồi,
Như một tia sáng trăng trong hốc cây rỗng.
Chiếc áo lông sưởi ấm Cậu được thay
Bằng mõm con lừa, bằng lỗ mũi con bò đực.

Họ đứng trong tối, như dưới bóng một cái chuồng,
Thì thầm, không sao tìm ra được lời nói.
Thình lình, trong bóng tối, hơi chếch về bên trái
Cái máng cỏ, ai đó đẩy một Đạo sĩ sang bên,
Và ông ngoái lại nhìn: trên ngưỡng cửa, Ngôi sao Giáng sinh,
Như một vị khách, đang soi xuống Đức mẹ Đồng trinh.

Boris Pasternak, “Рождественская звезда” (1947).

Nguyễn Huy Hoàng & Phạm Hà Anh dịch.