“Lời đề tặng” – Czesław Miłosz

Czesław Miłosz (1911–2004) là nhà văn, nhà thơ, và dịch giả người Ba Lan. Ông được trao giải văn chương quốc tế Neustadt năm 1978 và giải Nobel văn chương năm 1980.

Lời đề tặng

Anh, người tôi không thể cứu,
Hãy lắng nghe tôi.
Hãy hiểu cho lời đơn giản, vì tôi sẽ hổ thẹn với lời nói khác.
Tôi thề, chữ nghĩa tôi chẳng có gì ma thuật.
Tôi nói với anh bằng sự im lặng, như cây cối, mây trời.

Cái làm tôi mạnh mẽ lên, với anh lại chết người.
Lời vĩnh biệt thời đại, anh nhầm sang khởi đầu một thời đại mới,
Cảm hứng của hận thù sang vẻ đẹp trữ tình;
Sức mạnh mù quáng, sang dáng hình hoàn chỉnh.

Đây thung lũng của những dòng sông cạn Ba Lan. Một cây cầu khổng lồ
Đi thẳng vào sương trắng. Đây một thành phố đổ nát;
Và gió táp những tiếng hải âu lên nấm mồ anh
Trong khi tôi đang nói chuyện với anh.

Thơ là gì, thứ không cứu
Các dân tộc hay con người?
Một sự thông đồng với những lời dối trá chính thức,
Một bài ca của những tên say mà chốc nữa thôi sẽ bị cắt cổ,
Những bài đọc cho các nữ sinh.
Rằng tôi muốn thơ hay mà không biết nó,
Rằng tôi hiểu ra muộn màng cái mục đích cứu giải của thơ,
Đây và chỉ trong đây tôi mới tìm được sự cứu rỗi.

Họ thường rắc hạt kê hay anh túc lên mộ
Cho người chết giả làm chim bay về.
Đây tôi đặt cuốn sách này cho anh, anh người đã xưa,
Để từ nay anh không về thăm chúng tôi nữa.

Warsaw, 1945

Czesław Miłosz, “Dedication,” trans. author in Miłosz, The Collected Poems 1931-1987, trans. author and Robert Hass (Ecco Press, 1988).

Nguyễn Huy Hoàng dịch.