“Ôi, làm sao chúng ta thích làm những kẻ giả trá” – Osip Mandelstam

Osip Mandelstam sinh năm 1891 trong một gia đình Do Thái ở Warsaw. Năm 1911 ông cùng các nhà thơ Nikolai Gumilev và Sergey Gorodetsky lập nên trường phái thơ Acme và xuất bản tập thơ đầu năm 1913. Năm 1922 ông kết hôn với Nadezhda Khazina và chuyển đến Moskva, nơi ông kiếm sống bằng công việc phê bình và dịch thuật. Năm 1933 ông viết một bài thơ giễu nhại Stalin, dẫn đến việc bị bắt giữ và kết án đi đày trong năm sau đó. Trong làn sóng Đại thanh trừng 1936–1938, ông bị bắt lần thứ hai và bị kết án năm năm tù vì “các hoạt động phản cách mạng.” Ông qua đời ở trại trung chuyển Vtoraya Rechka gần Vladivostok vào tháng 12 năm 1938.

Ôi, làm sao chúng ta thích làm những kẻ giả trá

Ôi, làm sao chúng ta thích làm những kẻ giả trá
Và chúng ta dễ dàng quên
Chúng ta gần cái chết khi còn nhỏ
Hơn gần nó những năm tuổi trưởng thành.

Đứa trẻ ngái ngủ lôi ra từ chiếc đĩa
Một lời xúc phạm nữa, một lời tổn thương,
Tôi chẳng có ai để hờn dỗi
Và tôi đơn độc trên mọi nẻo đường.

Song tôi không muốn ngủ thiếp đi như một con cá
Trong vùng nước ngất lịm sâu,
Và tự do lựa chọn đối với tôi là điều quý giá –
Chọn những lo lắng và khổ đau.

Osip Mandelstam, “О, как мы любим лицемерить” (1932).

Nguyễn Huy Hoàng & Phạm Hà Anh dịch.