“Nhà” – Zbigniew Herbert
Zbigniew Herbert (1924–1998) là nhà thơ người Ba Lan. Ông được trao nhiều giải thưởng văn học, trong đó có giải nhà nước Áo cho văn chương châu Âu năm 1965, giải Herder năm 1973, và giải Jerusalem năm 1991. Ngoài thơ, ông cũng viết tiểu luận, một số vở kịch, và văn xuôi.
Nhà
Một mái nhà bên trên các mùa
mái nhà của trẻ em động vật và táo
một hình vuông của không gian trống
dưới một vì sao vắng mặt
nhà là kính viễn vọng của tuổi thơ
là làn da của cảm xúc
má của một người chị gái
một cành cây
một ngọn lửa dập tắt chiếc má
cành cây một vỏ đạn sượt qua
trên tro rời của cái tổ
một khúc ca của bộ binh không nhà
nhà là khối lập phương của tuổi thơ
nhà là con xúc xắc của cảm xúc
cánh của một người chị gái cháy
lá của một cái cây chết
Zbigniew Herbert, “Home,” Elegy for the Departure and Other Poems, trans. Bogdana and John Carpenter (Ecco Press, 1999).
Copyright © 1956 by Zbigniew Herbert | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 
Ôi bài này em cũng mới đọc, nó thuộc tập thơ đầu tiên của Herbert, là bài thơ thứ 2 trong tập ấy, một tập nhiều cảnh chiến tranh tang thương. Em thử đọc đối sánh hai bản thì chỉ lưu ý chỗ này (có thể bản dịch Anh văn không sáng nghĩa (?) nhưng bản gốc thì khá tỏ tường), là “Chiếc má thổi tắt ngọn lửa/ cành cây ngăn cản viên đạn”, “tro vụn” thì có lẽ hay hơn vì từ này hay để miêu tả đá, cát vụn vương vãi vậy. Với có hai câu khối lập phương và con xúc xắc thì trong bản gốc đảo ngược lại: nhà là khối lập phương tuổi thơ/ nhà là con xúc xắc cảm xúc. Em xin chia sẻ như vậy.
Cảm ơn dịch giả.