“Ở cổng thung lũng” – Zbigniew Herbert

Zbigniew Herbert (1924–1998) là nhà thơ người Ba Lan. Ông được trao giải nhà nước Áo cho văn chương châu Âu năm 1965, giải Herder năm 1973, và giải Jerusalem năm 1991.

Ở cổng thung lũng

Sau trận mưa của các vì sao
trên cánh đồng tro
tất cả tập hợp dưới sự bảo vệ của các thiên thần

từ một ngọn đồi sống sót
con mắt có thể bao lấy
toàn bộ đàn hai chân kêu oe oe

thực sự họ không đông
tính cả những người sẽ đến
từ biên niên sử cổ tích và cuộc đời các vị thánh

nhưng nhận xét vậy là đủ
chúng ta hãy ngước mắt lên
tới họng thung lũng
nơi phát ra một tiếng hét

sau tiếng rít của vụ nổ
sau tiếng rít của sự im lặng
cái giọng ấy ngân lên như một nguồn nước sống

đó là họ giải thích cho chúng ta
tiếng khóc của những người mẹ bị lấy mất con
bởi hóa ra
chúng ta sẽ được cứu riêng từng người

các thiên thần hộ mệnh không lay động
và phải thừa nhận họ có một công việc khó khăn

bà nài
– hãy giấu tôi vào mắt người
vào bàn tay vào cánh tay
chúng ta đã luôn ở bên nhau
người không thể bỏ tôi bây giờ được
tôi đã chết và cần sự dịu dàng

một thiên thần cấp cao hơn
với một nụ cười giải thích sự hiểu lầm

một cụ bà mang
xác một con chim hoàng yến
(tất cả loài vật đều chết sớm hơn một chút)
nó thật đáng yêu – bà nói rấm rứt
nó hiểu mọi thứ
và khi tôi nói với nó –
giọng bà lạc đi trong tiếng hét chung

thậm chí một tiều phu
người không ai ngờ sẽ làm những việc như thế
một lão gù
cũng ấn một lưỡi rìu vào ngực
– cả đời nó đã là của tôi
ở đây nó cũng sẽ là của tôi
ở đó nó đã nuôi sống tôi
ở đây nó sẽ nuôi sống tôi
không ai có quyền
– ông nói –
tôi sẽ không từ bỏ

những người có vẻ
tuân theo mệnh lệnh mà không đau đớn
họ đi cúi thấp đầu như dấu hiệu của sự bằng lòng
nhưng trong những nắm tay siết chặt họ giấu
những mẩu thư đoạn ruy băng lọn tóc
và những bức ảnh
mà họ nghĩ một cách ngây thơ
sẽ không bị lấy đi khỏi họ

họ trông như thế
một lúc
trước sự phân chia cuối
giữa những kẻ nghiến răng
và những người hát thánh vịnh

Zbigniew Herbert, “At the Gate of the Valley,” Selected Poems, trans. Czesław Miłosz and Peter Dale Scott (Penguin, 1968).

Nguyễn Huy Hoàng dịch.