“Một người nào đó” – Jorge Luis Borges

Jorge Luis Borges (1899–1986) là một nhà văn và nhà thơ người Argentina, một nhân vật chủ chốt trong nền văn chương tiếng Tây Ban Nha với những tác phẩm đã trở thành điển phạm của châu Mỹ Latin trong thế kỷ XX. Sách của ông bắt đầu được dịch và xuất bản rộng rãi ở Mỹ và châu Âu sau khi ông được trao giải Prix International cùng Samuel Beckett năm 1961. Danh tiếng quốc tế của ông cũng được củng cố bởi các giải de Cervantes năm 1969 và giải Jerusalem năm 1971, bên cạnh sự bùng nổ của các nhà văn Mỹ Latin thuộc thế hệ sau trong những năm 1960 và 1970.

Một người nào đó

Một người đàn ông bị bào mòn bởi thời gian,
một người đàn ông thậm chí không chờ đợi cái chết
(bằng chứng về cái chết là những con số thống kê
và không ai là không có cơ
trở thành người bất tử đầu tiên),
một người đàn ông đã học cách biết ơn
những của bố thí khiêm tốn của những ngày:
giấc mơ, thói quen, vị nước,
một từ nguyên không gặp phải sự nghi ngờ,
một câu thơ Latin hoặc Saxon,
ký ức về một người phụ nữ đã rời bỏ anh ta
rất nhiều năm trước
mà hôm nay anh có thể nhớ đến không cay đắng,
một người đàn ông không bỏ qua rằng hiện tại
là cả tương lai và sự lãng quên,
một người đàn ông đã từng phản bội
và đã bị phản bội,
có thể bất thình lình cảm thấy, khi băng qua phố,
một hạnh phúc bí ẩn
không đến từ phía của hy vọng
mà từ một sự ngây thơ cổ xưa,
từ rễ của chính mình hay từ một vị thần phân tán.

Anh ta biết mình không nên nhìn quá kỹ,
bởi có những lý do còn khủng khiếp hơn hổ
sẽ cho thấy bổn phận của anh ta
là phải làm một kẻ khốn khổ,
song anh ta khiêm nhường đón nhận
niềm vui sướng đó, sự lóe lên đó.

Có lẽ trong cái chết chúng ta sẽ mãi mãi,
khi cát bụi là cát bụi,
là sợi rễ không thể giải mã kia,
từ đó nó mọc lên mãi mãi,
bình lặng hay bạo liệt,
cái thiên đường hay địa ngục đơn độc của chúng ta.

Jorge Luis Borges, “Alguien,” El otro, el mismo (Emecé Editores, 1964).

Nguyễn Huy Hoàng dịch.