“Chúng ta sống mà không cảm thấy đất nước dưới chân mình” – Osip Mandelstam

Osip Mandelstam sinh năm 1891 trong một gia đình Do Thái ở Warsaw. Năm 1911 ông cùng các nhà thơ Nikolai Gumilev và Sergey Gorodetsky lập nên trường phái thơ Acme và xuất bản tập thơ đầu năm 1913. Năm 1922 ông kết hôn với Nadezhda Khazina và chuyển đến Moskva, nơi ông kiếm sống bằng công việc phê bình và dịch thuật. Năm 1933 ông viết một bài thơ giễu nhại Stalin, dẫn đến việc bị bắt giữ và kết án đi đày trong năm sau đó. Trong làn sóng Đại thanh trừng 1936–1938, ông bị bắt lần thứ hai và bị kết án năm năm tù vì “các hoạt động phản cách mạng.” Ông qua đời ở trại trung chuyển Vtoraya Rechka gần Vladivostok vào tháng 12 năm 1938.

Chúng ta sống mà không cảm thấy đất nước dưới chân mình

Chúng ta sống mà không cảm thấy đất nước dưới chân mình,
Lời nói chúng ta không nghe rõ sau mười bước,
Và ở đâu có đủ cho nửa cuộc trò chuyện
Ở đó sẽ được nhớ tới kẻ miền núi ở Kremlin.
Những ngón tay dày, béo múp như những con giun,
Và lời nói, như quả cân, chính xác,
Và những hàng ria gián biết cười, dưới chân
Đôi ủng của ông ta tỏa sáng.

Và quanh ông ta một bầy lãnh đạo cổ mỏng tang,
Ông ta chơi với sự phục dịch của một đám nửa người nửa ngợm.
Kẻ huýt sáo, kẻ eo éo như mèo, kẻ than van,
Chỉ ông ta là bà bằm và chọc.
Như móng ngựa ông ta rèn một hàng các sắc lệnh –
Người vào bẹn, kẻ vào trán, người vào mắt, kẻ lông mày.
Bất kể sự trừng phạt của ông ta là gì – vẫn mâm xôi
Và bộ ngực rộng của người đàn ông Osset.

tháng 11, 1933

Osip Mandelstam, “Мы живем, под собою не чуя страны” (1933).

Nguyễn Huy Hoàng & Phạm Hà Anh dịch.