“Người qua đường” – Marina Tsvetaeva

Marina Tsvetaeva sinh năm 1892 ở Moskva, con gái của một giáo sư nghệ thuật và một nghệ sĩ piano. Bà xuất bản tập thơ đầu năm 1910 và kết hôn với nhà thơ Sergei Efron năm 1912. Năm 1917 Efron gia nhập lực lượng Bạch vệ và trong khoảng thời gian hai người bị chia cắt trong cuộc nội chiến Nga, Tsvetaeva đã có những mối tình ngắn ngủi với Osip Mandelstam và Sofia Parnok. Năm 1922 bà đoàn tụ với Efron ở Berlin, rồi chuyển tới Praha và định cư ở Paris năm 1925 cho đến khi trở về Moskva năm 1939. Năm 1941 Sergei Efron bị hành hình; Tsvetaeva tự vẫn.

Người qua đường

Giống như tôi, người bước đến,
Mắt nhìn xuống dưới chân.
Tôi cũng thế, cụp mắt xuống!
Dừng lại, kẻ qua đường!

Đọc – đôi mắt quáng gà
Và hái một chùm anh túc,
Rằng tôi tên Marina
Và bao năm tôi đã sống.

Đừng tưởng ở đây có mộ,
Rằng tôi sẽ hiện, dọa ma…
Chính tôi cũng hay, cũng đã
Cười không phải lúc, không ngoa!

Và máu rần rần trên da,
Và cuộn tròn những lọn tóc…
Tôi đã sống, người đi qua!
Người đi qua, xin dừng bước!

Hãy ngắt một thân cây dại
Và những quả mọng mọc chùm:
Không đâu bì được lại
To ngọt như dâu nghĩa trang.

Nhưng đừng ủ rũ đứng đó,
Cúi đầu xuống bộ ngực buồn.
Hãy nhớ về tôi thật khẽ
Và thật khẽ, hãy quên.

Kìa, chiếu lên người tia sáng!
Người đứng trong lớp bụi vàng
– Và xin người đừng luống cuống
Giọng tôi từ đất vang lên.

Marina Tsvetaeva, “Прохожий” (1913).

Nguyễn Huy Hoàng & Phạm Hà Anh dịch.