“Ca ngợi người giàu” – Marina Tsvetaeva

Marina Tsvetaeva sinh năm 1892 ở Moskva, con gái của một giáo sư nghệ thuật và một nghệ sĩ piano. Bà xuất bản tập thơ đầu năm 1910 và kết hôn với nhà thơ Sergei Efron năm 1912. Năm 1917 Efron gia nhập lực lượng Bạch vệ và trong khoảng thời gian hai người bị chia cắt trong cuộc nội chiến Nga, Tsvetaeva đã có những mối tình ngắn ngủi với Osip Mandelstam và Sofia Parnok. Năm 1922 bà đoàn tụ với Efron ở Berlin, rồi chuyển tới Praha và định cư ở Paris năm 1925 cho đến khi trở về Moskva năm 1939. Năm 1941 Sergei Efron bị hành hình; Tsvetaeva tự vẫn.

Ca ngợi người giàu

Sau đây, đã cảnh báo từ trước,
Có hàng dặm ngăn cách anh và tôi!
Tôi coi mình thuộc vào hàng rách rưới,
Có một chỗ ngay thẳng ở trên đời:

Dưới bánh xe của tất cả thừa mứa,
Bàn của kẻ dị hợm, kẻ què quặt, lưng đau,
Sau đây, từ mái chuông tôi tuyên bố
Rằng tôi thương người giàu!

Vì rễ họ lung lay và mục ruỗng,
Từ cái nôi mọc lên một vết thương,
Vì thói quen bàn tay họ hờ hững
Rút khỏi túi, rồi đút vào như không.

Vì những lời đề nghị thầm họ nói,
Được tuân theo như một tiếng thét gầm.
Vì thiên đường họ không được phép tới,
Vì họ không nhìn thẳng vào mắt anh.

Vì bí mật của họ – luôn phải có sứ giả!
Vì dục vọng của họ – luôn phải có người giao!
Vì những đêm bị áp đặt lên họ
(Bị ép họ uống rượu, họ hôn nhau!)

Và vì, trong sổ sách, trong buồn chán,
Trong mạ, trong ngáp, trong nhồi bông lau,
Họ không mua được tôi, kẻ trâng tráo,
Tôi khẳng định: rằng tôi thương người giàu!

Và mặc cho vẻ mày râu nhẵn thín,
Và no say (tôi nháy mắt – và nó tiêu!),
Bất thình lình một dáng vẻ bị đánh bại
Cái dáng vẻ của lũ chó nhận ra điều

Gì, nghi hoặc…
                              cán đã về không chứ?
Những quả cân có gian lận đâu chăng?
Vì, giữa những kẻ bị ruồng bỏ của thế giới,
Mồ côi vậy không ai sánh được bằng!

Có một ngụ ngôn không mấy dễ chịu:
Làm sao lạc đà chui lọt được lỗ kim.
… Vì dáng vẻ của họ, ngạc nhiên đến chết,
Xin lỗi vì bệnh tật của mình

Như thể phá sản: “Sẽ vui lòng… sẽ cho vay, đáng
nhẽ…”
           Vì sự im lặng, môi họ mím làm sao.
“Tôi từng đếm bằng carat, từng anh em với…”
Tôi thề: rằng tôi thương người giàu!

30 tháng 9, 1922

Marina Tsvetaeva, “Хвала богатым” (1922).

Nguyễn Huy Hoàng & Phạm Hà Anh dịch.