“Ba bài thơ thuộc lòng” – Zbigniew Herbert

Zbigniew Herbert (1924–1998) là nhà thơ người Ba Lan. Ông được trao giải nhà nước Áo cho văn chương châu Âu năm 1965, giải Herder năm 1973, và giải Jerusalem năm 1991.

Ba bài thơ thuộc lòng

I

Tôi không thể tìm được đầu đề
của một kỷ niệm về anh
với một bàn tay xé ra từ bóng tối
tôi bước trên mảnh vỡ của những khuôn mặt

những mặt nghiêng thân thiện mềm
đóng băng thành một công tua cứng

        quay tròn trên đầu tôi
        rỗng như một cái trán không khí
        hình bóng một người bằng giấy đen

II

sống – bất chấp
sống – chống lại
tôi trách mình tội lãng quên

anh bỏ lại một cái ôm như một chiếc áo len thừa thãi
một cái nhìn như một câu hỏi

bàn tay chúng tôi sẽ không truyền lại hình dạng bàn tay anh
chúng tôi phung phí nó sờ những thứ bình thường

phẳng lặng như gương
không mốc vì hơi thở
đôi mắt gửi lại câu hỏi

mỗi ngày tôi làm mới thị giác của mình
mỗi ngày xúc giác của tôi lớn lên
bị cù bởi sự gần của quá nhiều thứ

sự sống nổi bong bóng như máu
các Cái bóng nhẹ nhàng tan
chúng ta đừng để những người đã chết lại bị giết –

có lẽ một đám mây sẽ truyền ký ức –
mặt nghiêng mòn của những đồng xu La Mã

III

những người phụ nữ trên phố chúng ta
họ bình thường và tốt bụng
kiên nhẫn mang từ những khu chợ
những bó rau bổ dưỡng

những đứa trẻ trên phố chúng ta
một tai ương đối với lũ mèo

những con bồ câu –
                        xám nhạt

có một bức tượng Thi sĩ trong công viên
bọn trẻ con lăn vòng
và những tiếng hét đầy màu sắc
chim đậu trên tay Thi sĩ
đọc sự im lặng của ông ta

những buổi tối hè những người vợ
kiên nhẫn chờ đợi những đôi môi
mùi thuốc lá quen thuộc

        những người phụ nữ không thể trả lời
        con họ: liệu bố có về không
        khi thành phố đang lặn
        họ dập lửa bằng những bàn tay
        ấn chặt lên đôi mắt

        những đứa trẻ trên phố chúng ta
        có một cái chết khó nhọc

        những con bồ câu rơi nhẹ
        như không khí bị bắn hạ

bây giờ đôi môi Thi sĩ
tạo nên một chân trời trống rỗng
chim chóc trẻ con những người vợ không thể sống
trong những cái vỏ tang tóc của thành phố
trong lông tro nguội lạnh

thành phố đứng trên mặt nước
êm đềm như ký ức của một tấm gương
nó phản chiếu từ dưới đáy nước

và bay tới một ngôi sao cao
nơi đang cháy một ngọn lửa xa
như một trang Iliad

Zbigniew Herbert, “Three Poems by Heart,” Elegy for the Departure and Other Poems, trans. Bogdana and John Carpenter (Ecco Press, 1999).

Nguyễn Huy Hoàng dịch.