“Sự im lặng của cỏ cây” – Wisława Szymborska

Wisława Szymborska (1923–2012) là nhà thơ người Ba Lan. Bà được trao giải Goethe năm 1991, giải Nobel văn chương năm 1996, và Huân chương Đại bàng Trắng của Ba Lan năm 2011.

Sự im lặng của cỏ cây

Mối quen biết một chiều giữa các bạn và tôi
đang phát triển khá tốt.

Tôi biết thế nào là lá, là hoa, là bông, là nón, là cọng,
và điều gì xảy ra với các bạn vào tháng Tư và tháng Mười hai.

Dẫu cho tính tò mò của tôi không được đáp lại,
với các bạn một số tôi đặc biệt cúi đầu,
và một số tôi phải nghển cổ.

Cho các bạn những cái tên tôi có:
phong, ngưu bàng, can diệp,
thạch nam, bách xù, tầm gửi, hoa xin-đừng-quên-tôi,
còn cho tôi thì các bạn không.

Cuộc hành trình của chúng ta là chung.
Nhưng những người đi cùng nhau họ thường trò chuyện,
trao đổi những bình luận ít nhất về thời tiết,
hay về những ga tàu nhoang nhoáng lướt qua.

Sẽ không thiếu chủ đề, vì có bao điểm chung giữa chúng ta.
Cùng một ngôi sao giữ chúng ta trong tầm với.
Chúng ta đổ bóng theo cùng một quy luật.
Mỗi kẻ một cách riêng chúng ta tìm cách biết,
và những gì ta không biết cũng kéo xích chúng ta gần.

Chỉ cần hỏi, tôi sẽ giải thích hết sức mình:
là thế nào khi nhìn bằng đôi mắt,
rồi vì sao trái tim tôi đập,
và vì sao thân tôi không bám chặt xuống đất.

Nhưng làm sao để trả lời những câu hỏi đã không được đặt,
và hơn nữa lại là một tồn tại hoàn toàn
chẳng là ai đối với các bạn.

Các bụi rậm, lùm cây, đồng cỏ và bụi cói –
mọi điều tôi nói với các bạn đều là độc thoại,
và các bạn còn chẳng phải người nghe.

Trò chuyện với các bạn là cần thiết và không thể.
Cấp bách trong đời sống vội vã
và bị hoãn đến vô cùng.

Wisława Szymborska, “The Silence of Plants,” Poems, New and Collected, 1957-1997, trans. Stanisław Barańczak and Clare Cavanagh (Harcourt, Brace & Company, 1998).

Nguyễn Huy Hoàng dịch.