“Grappa tháng Chín” – Cesare Pavese

Cesare Pavese sinh năm 1908 ở Santo Stefano Belbo thuộc tỉnh Cuneo, Ý. Sau một thời gian ngắn bị giam giữ vì các hoạt động chống phát xít năm 1935, ông làm việc cho nhà xuất bản Einaudi, dịch các tác giả tiếng Anh như Melville, Joyce và Faulkner, đồng thời làm thơ và viết một loạt tiểu thuyết, trong đó có La casa in collina, La bella estate, và La luna e i falò. Ông tự sát năm 1950.

Grappa tháng Chín

Các buổi sáng trôi qua trong lành và vắng vẻ
trên các bờ sông, phủ sương mù bởi rạng đông,
sắc xanh của chúng sẫm lại, đợi mặt trời.
Trong ngôi nhà cuối cùng, vẫn còn ẩm, ở rìa
đồng cỏ, người ta bán thuốc lá, màu gần như
đen và vị ngọt: khói nó màu xanh lam.
Họ cũng bán rượu grappa, màu của nước.

Đã đến một khoảnh khắc mà mọi thứ dừng lại
và chín. Những cái cây ở đằng xa im lặng:
chúng càng lúc càng tối lại. Chúng giấu những trái
sẽ rụng nếu sờ vào. Các đám mây rải rác
có phần cùi chín. Xa xa, trên các đại lộ,
các ngôi nhà đang chín dưới bầu trời dịu ấm.

Giờ này chỉ thấy phụ nữ. Phụ nữ không hút
và họ không uống, họ chỉ biết dừng lại dưới nắng
và đón cái ấm trên cơ thể, như thể họ là trái cây.
Không khí, buốt vì sương, phải uống từng ngụm
như grappa, mọi thứ đều có hương vị riêng.
Ngay cả nước sông cũng uống cạn các bờ
và nhúng chúng xuống đáy, trên trời. Các con phố
giống các phụ nữ, chúng chín dần, bất động.

Chính vào lúc này mỗi người nên dừng lại
trên phố và nhìn xem làm sao mọi thứ chín dần.
Thậm chí có gió, nó không đẩy các đám mây đi,
nhưng thế là đủ để mang đi làn khói xanh
mà không làm tan nó: mùi đi qua là một mùi mới.
Thuốc lá dấp grappa là nhất. Như thế phụ nữ
sẽ không chỉ mình họ tận hưởng buổi sáng.

Cesare Pavese, “Grappa in September,” Disaffections: Complete Poems 1930-1950, trans. Geoffrey Brock (Copper Canyon Press, 2002).

Nguyễn Huy Hoàng dịch.