“Mới hôm qua anh còn nhìn mắt em” – Marina Tsvetaeva

Marina Tsvetaeva sinh năm 1892 ở Moskva, con gái của một giáo sư nghệ thuật và một nghệ sĩ piano. Bà xuất bản tập thơ đầu năm 1910 và kết hôn với nhà thơ Sergei Efron năm 1912. Năm 1917 Efron gia nhập lực lượng Bạch vệ và trong khoảng thời gian hai người bị chia cắt trong cuộc nội chiến Nga, Tsvetaeva đã có những mối tình ngắn ngủi với Osip Mandelstam và Sofia Parnok. Năm 1922 bà đoàn tụ với Efron ở Berlin, rồi chuyển tới Praha và định cư ở Paris năm 1925 cho đến khi trở về Moskva năm 1939. Năm 1941 Sergei Efron bị hành hình; Tsvetaeva tự vẫn.

Mới hôm qua anh còn nhìn mắt em

Mới hôm qua anh còn nhìn mắt em,
Mà hôm nay đã nhìn về hướng khác!
Hôm qua anh còn ngồi đến tiếng chim,
Giờ sơn ca đã hóa thành quạ hết!

Em khờ dại, còn anh thì khôn ngoan.
Anh sống, còn em thì chết lặng,
Ôi phụ nữ muôn đời bật tiếng khóc:
“Anh yêu, em đã làm gì anh?!”

Nước mắt, máu cũng đều là nước thôi,
Họ đã tắm trong máu và nước mắt!
Không phải mẹ, mà dì ghẻ – Tình yêu:
Đừng chờ đợi công bằng hay thương xót!

Những con tàu chở những người thương,
Dẫn họ đi xa những con đường trắng…
Và tiếng than vang khắp cả trái đất:
“Anh yêu, em đã làm gì anh?”

Mới hôm qua anh nằm dưới chân em,
Còn ví em với nữ hoàng Trung Quốc!
Bỗng anh xòe cả hai nắm tay ra –
Cuộc sống rơi như đồng tiền rỉ sét!

Em đứng, như kẻ giết trẻ con
Ở phiên tòa, đáng khinh và nhút nhát.
Em sẽ hỏi, ngay cả dưới địa ngục:
“Anh yêu, em đã làm gì anh?”

Em sẽ hỏi ghế, em sẽ hỏi giường:
“Tại sao tôi phải đớn đau khốn nạn?”
“Hắn hành hạ cô. Hắn thôi hôn,” –
Chúng trả lời – “Để hắn hôn người khác.”

Anh đã dạy em sống trong lửa,
Rồi ném em vào băng giá thảo nguyên.
Đấy, anh đã làm với em như thế.
Anh yêu, em đã làm gì anh?

Em biết tất cả, anh đừng chối cãi!
Em đã sáng mắt, không còn là người yêu!
Ở chỗ nào mà Tình yêu lui bước,
Ở đó đến Thần Chết – Kẻ Làm Vườn.

Giống như, một cái cây ta lắc!
Quả táo chín sẽ rụng khi đến thời…
– Hãy tha thứ cho em vì tất cả mọi thứ,
Anh yêu, em đã gây ra cho anh!

14 tháng 6, 1920

Marina Tsvetaeva, “Вчера ещё в глаза глядел” (1920).

Nguyễn Huy Hoàng & Phạm Hà Anh dịch.