“Bốn cây dương” – Octavio Paz

Octavio Paz (1914–1998) là nhà thơ người Mexico. Ông được trao giải Miguel de Cervantes năm 1981, giải văn chương quốc tế Neustadt năm 1982, và giải Nobel văn chương năm 1990.

Bốn cây dương

cho Claude Monet

Giống như dòng này đi theo chính nó
qua các giới hạn ngang đuổi theo chính mình
và ở đằng tây mãi mãi chạy trốn
nơi nó tìm chính mình nó tan biến

– giống như cũng dòng này
được nâng cao bởi cái nhìn
biến tất cả các mẫu tự của nó
thành một cột trong mờ
tan thành một bông hoa
không sờ không nghe không nếm
nhưng được nghĩ đến
của các nguyên âm và các phụ âm

– giống như dòng này vẫn chưa kết thúc viết mình
và trước khi hoàn tất nó hợp lại
không ngừng chảy nhưng hướng lên trên:

bốn cây dương.

                              Bị hút
vào các độ cao trống rỗng và bên dưới kia,
trong cái ao hóa thành bầu trời, được nhân đôi,
bốn cái cây là một cây dương duy nhất
và là không cây dương nào hết.

                                                              Đằng sau, các tán lá cháy
lụi tắt – buổi chiều trôi dạt –
các cây dương khác, giờ là các mảnh giẻ ma quái
chao đảo không ngừng
bất động không ngừng.

Sắc vàng dịch sang sắc hồng,
đêm ám chỉ mình trong sắc tím.

Giữa bầu trời và mặt nước
có một dải màu xanh dương và xanh lá:
mặt trời và các cây thủy sinh,
thư pháp lửa
được viết bởi gió.
Đó là một phản chiếu treo trong một phản chiếu khác.

Các lối đi qua: chớp mắt của khoảnh khắc.
Thế giới mất đi hình hài,
nó là một sự hiện hình, nó là bốn cây dương,
bốn giai điệu tím.

Các cành mỏng manh leo lên các thân cây.
Chúng là một chút ánh sáng và một chút gió.
Sự rung rinh bất động. Bằng mắt
tôi nghe thấy chúng thì thầm các từ khí.

Sự im lặng trôi đi cùng dòng suối,
trở về cùng bầu trời.

Cái tôi thấy là thật:
bốn cây dương không trọng lượng
trồng trên một sự chóng mặt.

Một sự cố định nhào
xuống dưới, lên trên,
tới mặt nước của bầu trời của vùng nước đọng
trong một cố gắng mong manh không kết quả
trong khi thế giới dong buồm vào bóng tối.

Nhịp đập của những sáng rõ sau cuối:
mười lăm phút bị vây khốn
mà Claude Monet nhìn thấy từ trên thuyền.

Bầu trời nhấn mình xuống nước,
trong chính mình nước ngập,
cây dương là một cú thúc long lanh,
thế giới này không vững chắc.

Giữa tồn tại và không tồn tại cỏ do dự,
các nguyên tố sáng lên,
các đường nét mờ dần,
những ánh lóe, những phản chiếu, những âm hưởng,
lấp lánh của các hình dạng và hiện diện,
sương mù của các hình ảnh, các nhật thực,
chúng ta là cái tôi thấy: các ảo tượng.

Octavio Paz, “Cuatro chopos,” Árbol adentro (Seix Barral, 1987).

Nguyễn Huy Hoàng dịch.