“Hagia Sophia” – Osip Mandelstam

Osip Mandelstam sinh năm 1891 trong một gia đình Do Thái ở Warsaw. Năm 1911 ông cùng các nhà thơ Nikolai Gumilev và Sergey Gorodetsky lập nên trường phái thơ Acme và xuất bản tập thơ đầu năm 1913. Năm 1922 ông kết hôn với Nadezhda Khazina và chuyển đến Moskva, nơi ông kiếm sống bằng công việc phê bình và dịch thuật. Năm 1933 ông viết một bài thơ giễu nhại Stalin, dẫn đến việc bị bắt giữ và kết án đi đày trong năm sau đó. Trong làn sóng Đại thanh trừng 1936–1938, ông bị bắt lần thứ hai và bị kết án năm năm tù vì “các hoạt động phản cách mạng.” Ông qua đời ở trại trung chuyển Vtoraya Rechka gần Vladivostok vào tháng 12 năm 1938.

Hagia Sophia

Hagia Sophia – hãy dừng lại tại đây
Chúa đã phán các vị vua và các dân tộc!
Vì mái vòm của mi, theo lời một nhân chứng,
Như treo trên một sợi xích từ bầu trời.

Và hàng thế kỷ, tấm gương của Justinian,
Khi Diana xứ Êphêsô cho phép
Sự cướp bóc cho các vị thần xứ khác
Một trăm lẻ bảy cột đá cẩm thạch xanh.

Nhưng kẻ xây hào phóng của mi đã nghĩ gì,
Khi, cao cả trong tâm hồn và ý nghĩ,
Các apse và exedra ngài sắp xếp,
Hướng chúng về phía tây và phía đông?

Ngôi đền tráng lệ, nổi giữa thế gian,
Và bốn chục cửa sổ một chiến thắng của ánh sáng;
Trên các tay đòn, bên dưới mái vòm, bốn
Tổng thiên thần muôn phần mỹ lệ hơn.

Và tòa nhà hình cầu của sự khôn ngoan
Sẽ trường tồn hơn nhiều dân tộc và thế kỷ,
Và tiếng khóc vang rền của các Seraph
Sẽ không làm biến sắc lớp mạ vàng đen.

Osip Mandelstam, “Айя-София” (1912).

Nguyễn Huy Hoàng & Phạm Hà Anh dịch.