“Các khổ thơ Peterburg” – Osip Mandelstam

Osip Mandelstam sinh năm 1891 trong một gia đình Do Thái ở Warsaw. Năm 1911 ông cùng các nhà thơ Nikolai Gumilev và Sergey Gorodetsky lập nên trường phái thơ Acme và xuất bản tập thơ đầu năm 1913. Năm 1922 ông kết hôn với Nadezhda Khazina và chuyển đến Moskva, nơi ông kiếm sống bằng công việc phê bình và dịch thuật. Năm 1933 ông viết một bài thơ giễu nhại Stalin, dẫn đến việc bị bắt giữ và kết án đi đày trong năm sau đó. Trong làn sóng Đại thanh trừng 1936–1938, ông bị bắt lần thứ hai và bị kết án năm năm tù vì “các hoạt động phản cách mạng.” Ông qua đời ở trại trung chuyển Vtoraya Rechka gần Vladivostok vào tháng 12 năm 1938.

Các khổ thơ Peterburg

gửi N. Gumilev

Trên màu sơn vàng các tòa nhà chính phủ
Đục ngầu cơn bão tuyết – nó cuộn xoáy hồi lâu,
Vị luật sư lại ngồi lên chiếc xe trượt,
Khoác áo bằng một cú vung tay qua đầu.

Những con tàu hơi nước nằm trú đông. Cabin
Tấm kính dày đã bắt lửa dưới nắng.
Quái dị – như một chiến hạm trong bến tàu –
Nước Nga nghỉ một cách khó nhọc.

Trên sông Neva – các đại sứ quán của nửa thế giới,
Bộ Hải quân, sự im lặng và mặt trời!
Và sắc màu tím thẫm của Đế quốc
Như một chiếc áo đay, bần tiện, tả tơi.

Thật nặng gánh cho kẻ hợm phương Bắc –
Nỗi buồn xưa cũ của chàng Onegin;
Trên Quảng trường Thượng viện một gò tuyết,
Khói đống lửa và ánh lạnh của lưỡi lê…

Đàn thuyền nhỏ đã ẵm nước, và mòng biển
Tíu tít bay đến thăm kho gai dầu,
Nơi chỉ có các nông dân từ một vở nhạc kịch
Là lang thang, bán bánh mì hoặc sbiten.

Một dàn động cơ lao vào trong sương mù;
Chàng Yevgeny lập dị – tuềnh toàng, kiêu hãnh,
Cuốc bộ, xấu hổ vì cảnh bần hàn,
Chàng hít hơi xăng và nguyền rủa số phận!

Osip Mandelstam, “Петербургские строфы” (1913).

Nguyễn Huy Hoàng & Phạm Hà Anh dịch.