“Đứng thẳng” – Tomas Tranströmer

Tomas Tranströmer (1931–2015) là nhà thơ người Thụy Điển. Ông được trao giải văn chương quốc tế Neustadt năm 1990 và giải Nobel văn chương năm 2011.

Đứng thẳng

Trong một khoảnh khắc tập trung tôi đã chộp được con gà mái, tôi đứng giữ nó trong tay. Lạ thay, cảm giác nó không thật là sống: cứng, khô, một cái mũ viền lông vũ trắng của đàn bà, gào thét các chân lý từ năm 1912. Sấm lơ lửng trên không. Từ các tấm ván gỗ bốc lên một cái mùi như khi mở một album ảnh cũ đến nỗi không còn nhận ra ai trong các tấm chân dung nữa.

Tôi bế con gà đến chuồng và thả nó ra. Bất thần nó trở nên sống động, nhận ra chính mình và chạy theo các luật lệ. Vườn gà đầy rẫy những điều cấm kỵ. Nhưng vùng đất xung quanh thì đầy tình yêu và sự kiên tâm. Một bức tường đá thấp cây xanh che nửa. Khi hoàng hôn xuống các viên đá bắt đầu tỏa sáng yếu ớt với hơi ấm trăm năm tuổi của các bàn tay đã xây nên nó.

Mùa đông khắc nghiệt nhưng mùa hè đã đến đây và trái đất muốn chúng ta đứng thẳng. Tự do mà thận trọng, như khi ta đứng trên một chiếc thuyền hẹp. Một ký ức về châu Phi hiện về trong tâm trí tôi: bên bờ sông Chari, rất nhiều thuyền, một bầu không khí rất thân thiện, một tộc người da gần như đen-xanh có ba vết sẹo song song trên mỗi bên má (bộ tộc Sara). Tôi được chào đón lên thuyền – một chiếc xuồng đóng bằng gỗ sẫm màu. Nó tròng trành một cách bất ngờ, ngay cả khi tôi ngồi xổm xuống. Một màn giữ thăng bằng. Nếu trái tim bạn ở bên trái bạn phải hơi nghiêng đầu sang phải, không gì trong túi, không cử chỉ lớn lao, mọi lời hoa mỹ phải bỏ lại phía sau. Đích thị như thế: lời hoa mỹ là không thể ở đây. Chiếc xuồng lướt ra mặt nước.

Tomas Tranströmer, “Upright,” The Great Enigma: New Collected Poems, trans. Robin Fulton (New Directions, 2006).

Nguyễn Huy Hoàng dịch.