Pablo Neruda (1904–1973) là nhà thơ người Chilê. Ông được trao giải Nobel văn chương năm 1971 cho “một thứ thơ […] đã làm sống lại định mệnh và những ước mơ của một châu lục.”
Nếu bạn hỏi tôi đã ở đâu
tôi phải nói, “Thì vẫn xảy ra thôi.”
Tôi phải nói về mặt đất bị những viên đá làm cho tối sầm,
dòng sông trường tồn tự hủy diệt chính mình:
tôi chẳng biết gì ngoài những thứ chim chóc đánh mất,
biển bỏ lại phía sau, hay chị gái tôi khóc.
Tại sao quá nhiều miền đất, tại sao một ngày
nối với một ngày? Tại sao một màn đêm đen
tích tụ trong miệng? Tại sao những người đã chết?
Nếu bạn hỏi tôi đến từ đâu, tôi phải trò chuyện với những thứ vỡ nát,
với những dụng cụ quá đắng,
với những con thú lớn rất thường thối rữa,
và với trái tim đau đớn của tôi.
Họ không phải ký ức, những người đã đi qua
cũng không phải, con bồ câu vàng ngủ trong sự quên lãng,
mà là những khuôn mặt với những giọt nước mắt,
những ngón tay ở cổ họng,
và những gì rụng xuống từ những chiếc lá:
bóng tối của một ngày đã qua,
của một ngày được nuôi bằng máu buồn chúng ta.
Đây là những bông violet, những con én,
mọi thứ chúng ta thích và xuất hiện
trên những tấm thiệp đuôi dài ngọt ngào
nơi thời gian và vị ngọt lang thang.
Nhưng đừng đi sâu qua những chiếc răng ấy,
đừng cắn vào những cái vỏ mà sự im lặng đã gom,
bởi vì tôi không biết phải trả lời làm sao:
có quá nhiều người chết,
và quá nhiều bức kè chắn sóng mặt trời đỏ làm nứt ra,
và quá nhiều cái đầu đập vào những con tàu,
và quá nhiều bàn tay đã chụm lại những nụ hôn,
và quá nhiều điều tôi muốn quên đi hết.
Pablo Neruda, “No hay olvido,” Residencia en la tierra (Ediciones del Árbol, 1935).
Nguyễn Huy Hoàng dịch.