“Ulysses” – Cesare Pavese

Cesare Pavese sinh năm 1908 ở Santo Stefano Belbo thuộc tỉnh Cuneo, Ý. Sau một thời gian ngắn bị giam giữ vì các hoạt động chống phát xít năm 1935, ông làm việc cho nhà xuất bản Einaudi, dịch các tác giả tiếng Anh như Melville, Joyce và Faulkner, đồng thời làm thơ và viết một loạt tiểu thuyết, trong đó có La casa in collina, La bella estate, và La luna e i falò. Ông tự sát năm 1950.

Ulysses

Đây là một ông già thoái chí, con trai ông ra đời
quá muộn. Thỉnh thoảng họ nhìn thẳng mặt nhau,
nhưng một lần là đủ cho một cái tát. (Ông già ra ngoài,
trở lại với thằng con tay ôm khư lấy má
và không ngẩng mặt lên nữa.) Bây giờ ông già ngồi
cho đến tối, trước một cửa sổ lớn,
nhưng chẳng ai đến và đường phố vắng tanh.

Sáng nay thằng bé chạy đi và về nhà
trong đêm. Nó cười khẩy. Nó sẽ chẳng
nói ai biết nó có ăn trưa không. Có lẽ
mắt nó sẽ nặng trĩu và nó sẽ đi ngủ trong im lặng:
một đôi giày lấm bùn. Sáng nay trời xanh
sau một tháng mưa dầm.

                                                   Một mùi lá đắng bay
Qua cửa sổ mát. Nhưng người đàn ông già
không nhúc nhích khỏi bóng tối, cả đêm không ngủ,
và muốn ngủ và quên đi tất cả
như một lần trở về sau một chuyến đi dài.
Có lần để giữ ấm ông đã gào thét và đánh đập.

Chẳng mấy chốc thằng bé về, nó không bị tát nữa.
Nó đã là một chàng trai trẻ và khám phá
những điều mới mỗi ngày và chẳng nói chuyện với ai.

Chẳng có gì trên phố mà không thể biết được
từ cửa sổ này. Nhưng nó vẫn lang thang
trên đường phố cả ngày. Nó vẫn chưa đi tìm các cô gái
và không còn chơi ngoài đất. Nó luôn luôn trở về.
Thằng bé có một cách riêng để rời khỏi nhà
và ông già ở nhà biết ông ta không làm gì được nữa.

1935

Cesare Pavese, “Ulysses,” Selected Poems, trans. Margaret Crosland (Penguin, 1971).

Nguyễn Huy Hoàng dịch.