“Lạc trên trời – tôi phải làm gì đây?” – Osip Mandelstam

Osip Mandelstam sinh năm 1891 trong một gia đình Do Thái ở Warsaw. Năm 1911 ông cùng các nhà thơ Nikolai Gumilev và Sergey Gorodetsky lập nên trường phái thơ Acme và xuất bản tập thơ đầu năm 1913. Năm 1922 ông kết hôn với Nadezhda Khazina và chuyển đến Moskva, nơi ông kiếm sống bằng công việc phê bình và dịch thuật. Năm 1933 ông viết một bài thơ giễu nhại Stalin, dẫn đến việc bị bắt giữ và kết án đi đày trong năm sau đó. Trong làn sóng Đại thanh trừng 1936–1938, ông bị bắt lần thứ hai và bị kết án năm năm tù vì “các hoạt động phản cách mạng.” Ông qua đời ở trại trung chuyển Vtoraya Rechka gần Vladivostok vào tháng 12 năm 1938.

Lạc trên trời – tôi phải làm gì đây?

Lạc trên trời – tôi phải làm gì đây?
Người mà nó gần hơn, hãy giải đáp!
Với các ngươi ngân lên thì dễ,
Chín chiếc đĩa điền kinh của Dante.

Ta không thể bị tách khỏi sự sống:
Nó mơ giết rồi mơ đến vuốt ve,
Để dội vào tai, vào mắt và hốc mắt
Một nỗi buồn Florence.

Đừng đặt lên thái dương ta, đừng đặt
Vòng nguyệt quế sắc nhọn-dịu dàng,
Tốt hơn tim ta các ngươi hãy xé nát
Thành các mảnh của tiếng ngân xanh…

Và khi ta thiếp đi, đã phụng sự,
Bạn của mọi thứ sống, bạn suốt đời,
Nó sẽ vang sâu hơn và cao hơn –
Tiếng đáp của bầu trời nơi ngực lạnh.

9–19 tháng 3, 1937

Osip Mandelstam, “Заблудился я в небе — что делать?” (1937).

Nguyễn Huy Hoàng & Phạm Hà Anh dịch.