“Hai cuộc đời” – Carl Dennis

Carl Dennis in Hartley Recital Hall in 2012 | Photo by Morris Abernathy

Carl Dennis (1939–) là nhà thơ người Mỹ. Ông được trao giải thơ Ruth Lilly năm 2000 và giải Pulitzer cho thơ năm 2002. Ông dạy ở SUNY Buffalo từ năm 1966 đến khi nghỉ hưu năm 2001.

Hai cuộc đời

Trong cuộc đời khác của tôi chiếc B-17 cha tôi lái
Bị bắn rơi trên bầu trời Normandy
Và mẹ tôi một mình nuôi nấng những đứa con trai
Bằng tiền trợ cấp góa phụ và bằng đồng lương bà kiếm được
Làm y tá ở bệnh viện địa phương, một khoản tiền
Để trả cho một căn hộ đi cầu thang bộ tầng ba
Ở một khu dân cư từng chứng kiến những ngày tốt đẹp.
Tôi chơi bóng gậy sau giờ học ở khoảnh sân
Đằng sau tiệm giặt. Tôi về nhà người tím bầm
Vì đấm nhau và ném bóng tuyết
Với bọn trẻ con sống trong khu tập thể ở góc phố.
Chưa một lần tôi chơi với cậu bé là tôi
Trong cuộc đời này, người có cha, quá già để nhập ngũ,
Bắt đầu mở một công ty sơn trong một tầng hầm đi thuê
Đã làm ăn gần như lụn bại sau một năm
Rồi lại được cứu, trong lúc cuộc chiến tiếp diễn,
Bởi một dòng hợp đồng ổn định của chính phủ
Thứ cho phép mẹ tôi nghỉ làm điều dưỡng
Và cống hiến sức lực để làm việc với người nghèo.
Tôi thấy khu dân cư yên tĩnh với những ngôi nhà đẹp đẽ
Và những con phố rợp bóng cây của chúng tôi chẳng có sự kiện gì.
Chẳng ngạc nhiên tôi dành hàng giờ mỗi ngày lật những trang giấy
Của những câu chuyện về lũ quỷ, pháp sư, người khổng lồ,
Những hiệp sĩ lang thang, và những nàng công chúa bị giam cầm.
Trong cuộc đời khác của tôi, tôi phải bỏ dở trường trung học
Làm giúp việc phòng thí nghiệm để nâng cao thu nhập gia đình
Trong tòa nhà gắn liền với nhà máy mà trong cuộc đời này
Cha tôi sở hữu. Tôi lau rửa ống nghiệm và cốc,
Với một thời gian nghỉ để chất thùng phuy trên sân bốc
Hoặc là lái xe tải đi giao đơn hàng.
Trong cuộc đời này nó chỉ mất một mùa hè
Làm việc ở văn phòng, giải quyết những thông cáo
Về một lớp phủ cứng hơn bất cứ sản phẩm nào của đối thủ cạnh tranh,
Để quyết định rằng thế giới thực, cái gọi là thế giới thực,
Được đánh giá quá cao, so với thế giới của những cuốn tiểu thuyết,
Nơi mỗi sự kiện đều được chất đầy những ý nghĩa
Để phân biệt thành công vẻ bề ngoài với thành công thực.
Chẳng ngạc nhiên khi tôi nghiêng về một cái nghề
Mà người ta có thể kiếm sống bằng cách nói chuyện
Trong lớp học về những cuốn sách mà họ yêu. Trong khi đó,
Trong cuộc đời khác của tôi, sau khi giúp đưa công ty công đoàn
Thành một công ty phi công đoàn, tôi leo lên trong đội ngũ
Để trở thành chủ tịch, rồi sau đó,
Được hỗ trợ bởi một học bổng nghiệp đoàn,
Tôi lấy bằng về luật lao động.
Tôi mang về những chồng sách tình huống vào cuối tuần
Đến chính khối nhà nơi tôi tình cờ sống
Thu mình trong cuộc đời này, ở đây trong căn nhà xanh xám
Với đường viền màu nâu sậm. Nếu tôi không trả lời chuông cửa
Những lúc cuối tuần của mùa hè, thì tôi ở trong vườn,
Dạo bước trên con đường rợp bóng dưới hàng cây phong,
Suy tư về sự khác nhau giữa một cuộc đời
Thiếu vắng sự kiện với một cuộc đời không nhiều chi tiết.
Ngồi trên bàn trên sân trong, tôi soạn một lá thư
Hỏi một người bạn cuốn sách nào anh đọc
Trong mấy tháng vừa qua mà làm anh mở mắt
Về một chủ đề có thể sẽ làm tôi thích thú.
Trong khi đó, bên kia con phố, trong mảnh vườn
Cuộc đời khác của tôi, có thể thấy tôi thường
Xới cỏ cho đám cải củ Thụy Điển và đậu và cải bắp
Mà tôi trồng để chia sẻ với hàng xóm với hy vọng gieo trồng
Những hạt giống của tình cảm cộng đồng mạnh mẽ hơn
Bất cứ hạt giống nào từng được biết đã đâm chồi ở đây trước kia.
Sẽ chẳng mất bao lâu trước khi tôi gõ cửa căn nhà kia
Nơi trong cuộc đời này tôi đang ngồi trên bàn chuẩn bị một bài giảng
Về sự cô đơn trong những cuốn tiểu thuyết Lãng mạn.
Liệu tôi có tự nhủ lại thêm một người lạ
Háo hức bán một món đồ nào hay giục tôi cải đạo,
Hay là tôi xuống nhà xem ai đó ngoài kia?

Carl Dennis, “Two Lives,” The New Yorker (April 18, 2016 Issue). This poem was included in The Best American Poetry 2017.

Copyright © 2016 by Carl Dennis | Nguyễn Huy Hoàng dịch.