“Phiên tòa” – Zbigniew Herbert

Zbigniew Herbert (1924–1998) là nhà thơ người Ba Lan. Ông được trao nhiều giải thưởng văn học, trong đó có giải nhà nước Áo cho văn chương châu Âu năm 1965, giải Herder năm 1973, và giải Jerusalem năm 1991. Ngoài thơ, ông cũng viết tiểu luận, một số vở kịch, và văn xuôi.

Phiên tòa

Trong bài phát biểu vĩ đại của mình công tố viên
không ngừng chọc thủng tôi bằng ngón trỏ màu vàng
tôi có lý do để tin mình trông không được đĩnh đạc
tôi vô tình khoác lên mình chiếc mặt nạ sợ hãi và hèn ác
như một con chuột mắc bẫy kẻ chỉ điểm kẻ giết anh em
các phóng viên báo chí nhảy một vũ điệu chiến tranh
chầm chậm tôi cháy trên một giàn lửa ma giê

tất cả diễn ra trong một căn phòng nhỏ ngột ngạt
sàn cọt kẹt thạch cao rơi xuống từ trần nhà
tôi đếm nút trên ván lỗ trên tường những khuôn mặt
những khuôn mặt giống nhau gần như giống hệt
cảnh sát tòa án nhân chứng những người đến xem
họ thuộc về cái đảng không có lòng thương xót
và ngay cả người bào chữa đang mỉm cười dịu dàng
cũng là một thành viên danh dự của đội xử bắn

ở hàng đầu có một bà già béo đang ngồi
ăn vận như mẹ tôi với một cử chỉ diễn kịch bà đưa
một chiếc khăn tay lên đôi mắt bẩn nhưng không khóc
nó hẳn diễn ra rất lâu tôi không biết bao lâu
máu đỏ hoàng hôn dâng lên trong áo choàng các thẩm phán

phiên tòa thực thụ diễn ra trong các tế bào của tôi
chắc chắn chúng đã biết trước phán quyết
sau một cuộc nổi loạn ngắn ngủi chúng đầu hàng và bắt đầu chết
hết tế bào này đến tế bào khác
tôi kinh ngạc nhìn các ngón tay sáp của mình

tôi đã không nói lời sau cùng thế nhưng
nhiều tháng năm tôi đã soạn bài phát biểu sau cuối
trước Chúa trước tòa án của thế giới trước lương tâm
trước người chết hơn là người sống
bị lính gác vực đứng dậy
tôi chỉ kịp nheo mắt lại và rồi
căn phòng phá lên trong tiếng cười sảng khoái
bà mẹ nuôi của tôi cũng cười
búa của quan tòa gõ xuống và đây thực sự là cái kết

nhưng chuyện gì xảy ra sau đó – chết bởi dây thừng
hay có lẽ hình phạt đã được đổi khoan hồng thành ngục tối
tôi sợ có một giải pháp thứ ba tăm tối khác
nằm ngoài các giới hạn của thời gian giác quan và lý trí

thế nên khi tỉnh dậy tôi không mở mắt
tôi siết chặt các ngón tay tôi không nhúc nhích đầu
thở khẽ bởi thực sự tôi không biết
mình còn lại bao nhiêu phút không khí nữa

Zbigniew Herbert, “The Trial,” Report from the Besieged City and Other Poems, trans. John and Bogdana Carpenter (Ecco Press, 1985).

Copyright © 1983 by Zbigniew Herbert | Nguyễn Huy Hoàng dịch.