“Một tổ tiên tôi” – Marina Tsvetaeva

Marina Tsvetaeva sinh năm 1892 ở Moskva, con gái của một giáo sư nghệ thuật và một nghệ sĩ piano. Bà xuất bản tập thơ đầu năm 1910 và kết hôn với nhà thơ Sergei Efron năm 1912. Năm 1917 Efron gia nhập lực lượng Bạch vệ và trong khoảng thời gian hai người bị chia cắt trong cuộc nội chiến Nga, Tsvetaeva đã có những mối tình ngắn ngủi với Osip Mandelstam và Sofia Parnok. Năm 1922 bà đoàn tụ với Efron ở Berlin, rồi chuyển tới Praha và định cư ở Paris năm 1925 cho đến khi trở về Moskva năm 1939. Năm 1941 Sergei Efron bị hành hình; Tsvetaeva tự vẫn.

Một tổ tiên tôi

Một tổ tiên tôi là nghệ sĩ vĩ cầm,
Người cưỡi ngựa và kẻ trộm, hơn nữa.
Chẳng phải từ đó tôi có tính lang thang
Và mái tóc tôi mang cái mùi của gió!

Chẳng phải ông ta, với nước da ngăm,
Bằng tay tôi trộm mơ trong xe quả,
Thủ phạm của số phận đầy dục vọng, say mê,
Mái tóc xoăn và cái mũi mỏ quạ.

Ngưỡng mộ người thợ cày trước lưỡi cày,
Ngậm giữa môi một bông tầm xuân trắng.
Ông ta là một người bạn tồi,
Một người yêu bảnh bao và tình cảm!

Ông ta yêu tẩu, mặt trăng và hạt cườm,
Và tất cả những cô hàng xóm trẻ…
Tôi cũng nghĩ ông ta là một kẻ nhát hèn,
Vị tổ tiên mắt vàng của tôi đó.

Rằng, bán hồn cho quỷ lấy một xu,
Nửa đêm ông ta không đi qua nghĩa địa!
Tôi cũng nghĩ con dao của ông ta
Ông ta đeo ở sau chiếc bốt.

Rằng ở quanh góc hơn một lần
Ông ta nhảy, như con mèo, linh hoạt…
Và chẳng biết vì sao, tôi hiểu ra
Cây vĩ cầm ông không chơi, không động đến!

Giống như tuyết của năm ngoái, mùa hè
Ông ta chẳng bận tâm, mọi thứ!
Kiểu như thế, tổ tiên tôi là nghệ sĩ vĩ cầm.
Tôi đã thành kiểu nhà thơ như thế.

Marina Tsvetaeva, “Какой-нибудь предок мой был скрипач” (1915).

Nguyễn Huy Hoàng & Phạm Hà Anh dịch.