“Orophernes” – C. P. Cavafy

Constantine P. Cavafy (1863–1933) là nhà thơ người Hy Lạp.

Orophernes

Nhân vật trên đồng bốn drachma này,
người trông như đang nở một nụ cười trên mặt –
gương mặt đẹp, tuấn tú –
đó là Orophernes, con trai Ariarathes.

Hồi nhỏ, họ đuổi chàng khỏi Cappadocia,
khỏi cung điện vĩ đại của tổ tiên,
và gửi chàng đến để lớn lên ở Ionia,
để bị lãng quên giữa những kẻ lạ.

Ôi những đêm Ionia mê hồn ấy
khi, không sợ hãi, và hoàn toàn theo lối Hy Lạp
chàng biết đến khoái cảm tuyệt đối.
Trong tim chàng vẫn một người châu Á,
nhưng kiểu cách và ngôn ngữ, một người Hy Lạp;
với đồ trang sức ngọc lam, y phục Hy Lạp,
cơ thể thơm mùi tinh dầu hoa nhài,
trong số các chàng trai trẻ đẹp của Ionia
chàng là điển trai nhất, hoàn hảo nhất.

Sau này, khi người Syria tiến vào Cappadocia
và tôn chàng làm vua,
chàng trở nên mải mê với vương quyền,
để tận hưởng lạc thú mới mỗi ngày,
tham lam tích trữ vàng bạc,
hả hê một cách sung sướng, trước
đống của cải lấp lánh trước mắt.
Còn về việc lo nghĩ cho đất nước và điều hành –
chàng không biết chuyện gì đang diễn ra quanh mình.

Người Cappadocia nhanh chóng phế truất chàng,
vậy là chàng đến Syria, ở cung điện của Demetrius,
dành thời gian giải khuây và nằm khàn.

Nhưng một hôm những ý nghĩ xa lạ
đột nhập vào cuộc sống nhàn rỗi hoàn toàn:
chàng nhớ lại làm sao qua mẹ chàng Antiochis
và qua bà cụ già Stratonike,
chàng cũng có liên hệ với vương triều Syria,
chàng cũng gần như là một Seleucid.
Một thời gian chàng bỏ thói phóng đãng và rượu,
và vụng về, hơi không được thông suốt,
chàng cố gắng bắt đầu một âm mưu,
làm gì đó, đưa ra một kế hoạch;
nhưng chàng thất bại thảm hại và hóa công cốc.

Cái kết của chàng hẳn đã được ghi lại đâu đó, rồi thất lạc:
hoặc biết đâu lịch sử đã bỏ qua nó
và một cách đúng đắn, đã không buồn để ý
đến một chuyện rất ư tầm thường.

Nhân vật trên đồng bốn drachma này,
vẫn còn thấy dấu vết của sự cuốn hút trai trẻ,
một tia của vẻ đẹp thơ mộng –
sự tưởng niệm đầy nhục cảm một chàng trai Ionia,
đó là Orophernes, con trai Ariarathes.

1904

C. P. Cavafy, “Orophernis,” C. P. Cavafy: Collected Poems – Revised Edition, trans. Edmund Keeley and Philip Sherrard (Princeton University Press, 1992).

Nguyễn Huy Hoàng dịch.