“Wakȟályapi” – Layli Long Soldier
Photo by Martin Cathrae/Flickr
Layli Long Soldier là nhà thơ người Oglala Lakota. Cô có bằng MFA tại Bard College và được trao giải Whiting cho thơ năm 2016, giải thơ của Hiệp hội Phê bình Sách Quốc gia Mỹ năm 2017, và giải Sách PEN/Jean Stein năm 2018. Tập thơ đầu của cô, WHEREAS, cũng lọt vào vòng chung khảo giải Sách Quốc gia Mỹ cho thơ năm 2017 và giải thơ Griffin quốc tế năm 2018.
Wakȟályapi
1) một từ thường dùng để chỉ cà phê;
2) kiểu cách, có nghĩa là bất cứ thứ gì được đun sôi. Như trong đun những cổ cồn trắng, đun sôi mối ràng buộc trong mong muốn nới lỏng. Như trong ngày, khi nó thổi, sẽ đun các thân cây cứng. Như trong máu sôi, thứ chẳng mềm mại, lần đường qua cơ bắp đến mặt. Như trong cơ được đun khỏi sụn. Như trong nồi, với những cổ cồn trắng và sụn. Như trong một cái nồi nấu mà bạn nghiêng mình vào, bạn đang theo dõi. Như trong nó sẽ khuấy động trong đầu bạn như rễ của một cái cây. Như trong cái cây mà bên dưới bạn để lại cái gì đó bị chôn vùi. Vì nó muốn được chôn vùi hơn là cơn giận dữ của sôi sục. Hay con thỏ mà họ bắt, con thỏ mà họ luộc. Như trong con thỏ đến hằng đêm, cái hàm của sân bạn. Như trong bữa tối mà bạn ăn, xương thỏ bị gặm. Như trong máu sôi bạn không bao giờ thấy. Như trong những cây trúc đào mọc trên một hàng rào mắt cáo, nơi rễ của một cái cây và rễ trúc đào len lẫn vào nhau. Đun và đun trong một món hầm, cổ cồn trắng và thỏ và các pháo đài trong một cái cây. Như trong con thỏ trong cái lồng ở ngoài trời dưới nắng. Như trong cái nóng, khi nó sôi con thỏ đã chết. Như trong những tấm séc và báo cáo ngân hàng Momma luộc trong bếp. Như trong sự thoát nợ; một buổi lễ, một cuộc sôi. Như trong tiền là số, chúng ta sẽ ăn và không bỏ phí. Như trong hai con thỏ mà bạn nhớ bị luộc mùa hè ấy: một con bị bắt, con khác bất lực trong bộ lông đen—con thỏ cưng lông đen mà bạn quên đưa vào bóng râm. Như trong bạn khóc trong phòng mình nhóc, làm sao bạn quên được. Như trong bóng râm là ân sủng là những sóng trúc đào. Như trong những bong bóng kia trong nước, thứ đến từ cuộc sôi này. Như trong cái gì rất nhẹ, giờ chẳng còn máu dưới kia.
Layli Long Soldier, “Wakȟályapi,” WHEREAS (Graywolf Press, 2017).
Copyright © 2017 by Layli Long Soldier | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 