Truyện ngắn: “Series các Diễn giả Nam Á giới thiệu nhà khảo cổ và nhà thám hiểm Indiana Jones” – Tania James

Tania James là tác giả cuốn tiểu thuyết The Tusk That Did the Damage.

Series các Diễn giả Nam Á giới thiệu nhà khảo cổ và nhà thám hiểm Indiana Jones

“Nhưng, nếu quý vị hỏi tôi,” Indiana Jones nói, “nó thuộc về một viện bảo tàng.”

Ông dừng lại để mọi người tiếp nhận.

Ông ngồi trên sân khấu đối diện với người điều phối, một phụ nữ Ấn Độ mà ông không kịp nghe ra tên. Hai chân cô bắt chéo ở đầu gối. (Đôi chân ông sẽ nhớ.) Ông với lấy cốc nước trên cái bàn nhỏ giữa hai người và nhấp một ngụm.

Người điều phối thôi bắt chéo chân và quay sang cử tọa. “Chúng ta hãy tạm dừng ở đây và lắng nghe một số câu hỏi.”

Ông nhìn theo ánh mắt cô xuống đám đông, tràn vào các lối đi, xếp dọc các bức tường. Tối hôm đó, lần đầu tiên, ông cố gắng phân biệt các khuôn mặt. Nhiều khuôn mặt trong số đó có màu. Những khuôn mặt màu. Không phải chuyện gì xấu. Bạn thân nhất của ông là người Ai Cập.

Micrô được chuyển cho người đặt câu hỏi đầu tiên, một người đàn ông da nâu. “Cảm ơn ông vì cuộc nói chuyện, Tiến sĩ Jones. Tôi đang thắc mắc về ngôi làng của người Ấn Độ, ngôi làng đã cử ông đi tìm một viên đá thần bí.”

“Viên đá Sankara, chính xác. Dân làng đã cử tôi đi lấy nó và cứu những đứa trẻ bị một giáo phái ma quỷ bắt cóc.”

“Tôi chỉ đang thắc mắc ngôi làng được gọi là gì.”

“Tôi không nhớ.”

“Ông không nhớ?”

“Tôi làm có mỗi việc là chèo bè xuống thác nước thôi. Anh sẽ tha thứ cho tôi nếu tôi không nhớ tên làng.” Indy cười toe theo cách mà ông hy vọng là sẽ quyến rũ.

“Tôi tin rằng nó là Mayapore?” người điều phối xen vào, tham khảo các ghi chép của mình.

“Đúng rồi, Mayapore,” Indy nói. “Và già làng tên là Shaman.”

“Shaman,” người đặt câu hỏi nói. “Shaman… thôi.”

“Đúng thế.”

“Vậy là nếu tôi đến cái làng Mayapore này và đi loanh quanh để hỏi một gã tên là Shaman, người ta sẽ kiểu, ừm, Shaman ở đằng, tôi cũng không biết, phố Cherokee.”

“Nghe này, anh bạn, tôi không biết vấn đề của anh là gì—”

“Vấn đề của tôi là những cái tên này nghe đều bịa đặt.”

“Tên nào cũng là bịa ra cả. Này, tên tôi được đặt theo con chó cưng của tôi đấy!”

Một vài người bật cười. Indy chuyển sang câu hỏi tiếp theo.

Đến lượt một cô gái xinh đẹp mặc váy bó. “Xin chào, Tiến sĩ Jones,” cô nói, và khi cô tiếp tục, ông thấy mình đang nhớ lại một sinh viên, một cô gái, thời còn dạy học. “Ông có nói là, trong bữa tiệc của Maharajah, ông được phục vụ một món tráng miệng làm bằng não khỉ ướp lạnh?”

Ông gật đầu, vẫn nghĩ đến cô sinh viên từng ngồi hàng ghế đầu trong lớp lịch sử. Một lần, trên mí mắt, cô đã viết cho ông một lời nhắn. “Yêu” ở mí phải và “Anh” ở mí trái.

“Một số người nói ý tưởng người châu Á ăn óc khỉ là một dạng truyền thuyết truyền miệng, do hiểu nhầm cụm từ hóu tóu gū trong tiếng Trung, có nghĩa là ‘nấm đầu khỉ.’ Có lẽ nào ông đã ăn món xúp nấm đầu khỉ? Đó là một món ăn của người Mãn Châu.”

Indy nhớ lại cách mà cô sinh viên cũ nháy mắt. Yêu anh. Yêu anh. Thật ghê khi nghĩ đến việc cô ấy viết lên mí mắt của chính mình. Nhưng cũng đáng kinh ngạc. Có gì mà cô ấy không làm?

“Tiến sĩ Jones?” người đặt câu hỏi nói.

Indy nhìn người điều phối, cô cũng đang nhìn lại ông một cách khó hiểu. “Tôi chỉ ăn những gì người ta bảo tôi ăn,” ông nói.

Im lặng. Ông nuốt một ngụm nước dài.

Thế giới đã trở nên không còn thân thiện với hình thức nghiên cứu của ông. Có gì mà ông không đổi để được trở lại những cánh rừng rậm của Honduras hay nhảy tàu qua một châu Âu đang bị Đức Quốc xã chiếm đóng, nơi ông có thể để cây roi của ông nói chuyện thay mình. Ông nhận cái công việc này chủ yếu là để lấy chút tiền bồi dưỡng.

Câu hỏi cuối cùng người điều phối dành cho một người phụ nữ nhỏ bé có mái tóc đen bồng bềnh. “Ông Jones,” cô nói, lập tức làm ông khó chịu, vì ông có bằng tiến sĩ. “Ông sẽ phản ứng thế nào trước cáo buộc rằng ông là một kẻ trộm mộ hơn là một nhà khảo cổ học? Và lập luận rằng các di tích này không thuộc về các bảo tàng châu Âu mà thuộc về nơi chúng bị cướp đi thì có xác đáng không?”

“Chị biết không?” Indy nói. “Tôi có vài thắc mắc. Chị có bị đánh đập và ép ăn máu của Kali không? Chị có bị một con búp bê voodoo làm cho què quặt không? Tôi đã trải qua tất cả những chuyện đó, và đó không phải là cho bản thân tôi mà là cho người dân của ngôi làng đó và con cái họ. Tôi là người tốt ở đây, không phải kẻ xấu.”

“Tiến sĩ Jones,” người điều phối nói, “câu hỏi liên quan đến các đồ vật bị cướp đi—”

“Chị biết không, chị mới là buồn cười đấy… ” Giọng ông lạc đi. Ông đang nghĩ về cái Chén Thánh, chiếc cốc của vua của các vị vua, rơi khỏi tầm tay ông, xuống vực sâu bên dưới Đền Mặt trời. Và chẳng phải lúc nào nó cũng như vậy sao? Chẳng phải mọi đối tượng mà ông từng yêu thích rốt cuộc đều trốn tránh ông, thậm chí còn biến mất sâu hơn nữa vào kho tàng lịch sử hay sao? Lặng lẽ, ông nói, “Tôi chưa bao giờ đưa bất cứ cái gì vào bảo tàng.”

Ông nhìn xuống sàn. Tiếng xì xào xung quanh trở nên dữ dội.

Cuối cùng, ông nghe thấy giọng nói nhẹ nhàng của người điều phối: “Indiana… Indiana…”

Giọng cô nghe rất giống giọng bố ông lúc đó. Ông nhìn vào đôi mắt nâu ấm áp của cô.

“Indy, chúng tôi đưa ông đến đây để nói chuyện.”

“Tôi đang nói.”

“Không, để chúng tôi có thể nói chuyện với ông.” Cô nở với ông một nụ cười thông cảm. “Indy, sự thật là rất nhiều người trong chúng tôi thấy ông rất anh hùng và rất đáng mến. Nhưng cái sứ mệnh ở Ấn Độ thì rất khó hiểu. Một mặt, chúng tôi thấy hãnh diện. Mặt khác, chúng tôi thấy tức giận. Nó chỉ là một hình tròn rất khó vuông, ông biết đấy?”

Indy thở dài; ông biết. Mọi thứ đã trở nên lạ lùng ở Ấn Độ. Thâm tâm, ông luôn biết.

“Chúng ta có thể đồng ý không, Indy, rằng Ấn Độ là một bước đi sai lầm? Rằng đáng lẽ ông nên tiếp tục chiến đấu với Đức Quốc xã?”

“Lý thuyết mà nói, chắc chắn, nhưng đảng Quốc xã đã giải thể.”

“Nhưng vẫn còn những kẻ Quốc xã. Sẽ luôn luôn còn những kẻ Quốc xã.”

Ông chau mày, nghi ngờ. Nhìn xuống cử tọa, ông có thể thấy những làn sóng khuôn mặt gật đầu, xác nhận sự hiện diện chưa bao giờ ngừng của Đức Quốc xã. Ánh mắt ông nhìn chằm chằm vào biển chỉ dẫn lối ra màu đỏ, rực sáng như viên đá Sankara rực lửa.

“Vậy thì,” ông nói, “tôi đoán tôi còn việc phải làm.”

Ông với tay xuống dưới ghế và lấy cái mũ phớt mà ông đã để bên mắt cá chân từ đầu đến giờ, cái mũ đã chứng kiến ông đi qua mọi cuộc phiêu lưu, và đặt nó lên đầu. Ông đứng dậy và chạy ngang xuống cầu thang. Khi ông xuống đến lối đi chính, mọi người bắt đầu vỗ tay, thoạt đầu còn ngập ngừng. Không quan trọng. Ông thấy biết ơn. Họ đã cứu vớt ông.

Tania James, “The South Asian Speakers Series Presents the Archeologist and Adventurer Indiana Jones,” The New Yorker (August 27, 2020).

Copyright © 2020 by Tania James | Nguyễn Huy Hoàng dịch.