“Tụng ca con mèo” – Pablo Neruda
Pablo Neruda (1904–1973) là nhà thơ người Chilê. Ông được trao giải Nobel văn chương năm 1971 cho “một thứ thơ […] đã làm sống lại định mệnh và những ước mơ của một châu lục.”
Tụng ca con mèo
Các con vật
vốn không hoàn hảo,
độ dài của đuôi, sự buồn bã
của cái đầu.
Từng chút một chúng
sửa sang,
trở thành các cảnh quan,
có đốm, sự duyên dáng, biết bay.
Con mèo,
chỉ con mèo
là hiện ra hoàn chỉnh
và kiêu hãnh:
nó sinh ra trọn vẹn,
đi một mình và biết mình muốn gì.
Người thì muốn thành cá và chim,
rắn thì muốn mọc cánh,
chó là một con sư tử mất phương hướng,
kỹ sư muốn thành nhà thơ,
ruồi học cách làm én,
nhưng con mèo
chỉ muốn làm mèo
và mọi con mèo đều là mèo
từ râu đến đuôi,
từ cảm giác đến một con chuột sống,
từ đêm đến cặp mắt vàng.
Không có sự thuần nhất nào
như nó,
mặt trăng hay hoa
cũng không có
một kết cấu như thế:
nó là một
như mặt trời hay ngọc topaz,
và đường nét đàn hồi của dáng vẻ nó
chắc chắn và tinh vi như
đường nét của một mũi tàu.
Cặp mắt vàng của nó
chỉ để lại một
rãnh
để nhét những đồng xu đêm.
Ôi vị hoàng thượng
bé bỏng không địa cầu,
kẻ chinh phục không quê hương,
con hổ tí hon của phòng khách, vị sultan
ngày cưới của bầu trời
của những viên mái ngói gợi tình,
ngọn gió tình yêu
ở ngoài trời
mà mi triệu hồi
khi mi đi ngang qua
và đặt
bốn bàn chân mảnh mai
xuống sàn nhà,
đánh hơi,
không tin tưởng
mọi thứ trên mặt đất
bởi hết thảy
đều ô uế
trước bàn chân không tì vết của mèo.
Ôi con thú độc lập
của ngôi nhà, dấu tích
kiêu ngạo của đêm,
biếng nhác, dẻo dai
và lạ lùng,
con mèo sâu kín,
cảnh sát mật
của các căn phòng,
phù hiệu
của một
tấm nhung biến mất,
chắc chắn chẳng
có bí ẩn nào
trong phong cách của mi,
có lẽ mi chẳng phải là bí ẩn,
mọi người biết mi và mi thuộc về
cư dân ít bí ẩn nhất,
có lẽ mọi người đều tin là thế,
đều tin họ là chủ,
kẻ sở hữu, chú bác
của lũ mèo, bạn đồng hành,
đồng nghiệp,
đệ tử hay bạn bè
của con mèo của họ.
Tôi thì không.
Tôi không tin.
Tôi không quen con mèo.
Tôi biết mọi thứ, cuộc sống và quần đảo của nó,
biển và thành phố khôn tả,
thực vật học,
chốn hậu cung và những loạn lạc,
phép cộng trừ của toán học,
các phễu núi lửa trên thế giới,
tấm vỏ không thật của con cá sấu,
lòng tốt bị xem nhẹ của người lính cứu hỏa,
sự lại giống màu xanh của linh mục,
nhưng không thể giải mã một con mèo.
Lý trí tôi trượt qua sự thờ ơ của nó,
mắt nó có những con số vàng.
Pablo Neruda, “Oda al Gato,” Navegaciones y regresos (Editorial Losada, 1959).
Copyright © 1959 by Pablo Neruda | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 