“Giết người trong bóng tối” – Margaret Atwood
Margaret Atwood (1939–) là nhà văn và nhà thơ người Canada. Bà được trao giải Man Booker năm 2000 cho cuốn The Blind Assassin (Toronto: McClelland and Stewart, 2000).
Giết người trong bóng tối
Đây là một trò tôi chỉ chơi hai lần. Lần đầu hồi học lớp năm, tôi chơi nó trong một căn hầm, căn hầm của một ngôi nhà lớn thuộc về bố mẹ của một cô bé tên là Louise. Có một bàn bi-a trong căn hầm nhưng không ai trong chúng tôi biết gì về bi-a. Còn có một chiếc dương cầm tự động. Sau một lúc chúng tôi chán cho những cuộn nhạc đục lỗ chạy qua chiếc dương cầm và xem những phím đàn tự mình lên xuống, như một cái gì đó trong một bộ phim muộn ngay trước khi bạn thấy người chết. Tôi yêu một cậu tên Bill, cậu ta yêu Louise. Cậu còn lại, tôi không nhớ tên, thì yêu tôi. Không ai biết Louise yêu ai.
Vậy là chúng tôi tắt đèn trong căn hầm và chơi Giết người trong bóng tối, trò chơi cho bọn con trai niềm vui được đặt tay quanh cổ bọn con gái và cho bọn con gái niềm vui được la hét. Cơn phấn khích gần như vượt quá những gì chúng tôi có thể chịu đựng, nhưng may là bố mẹ Louise về nhà và hỏi chúng tôi nghĩ mình đang làm gì.
Lần thứ hai tôi chơi với người lớn; nó không vui như trước, dù phức tạp hơn về mặt trí tuệ.
Tôi nghe nói trò này từng được chơi ở một ngôi nhà nghỉ hè bởi sáu người bình thường và một nhà thơ, và nhà thơ đã thực sự cố giết ai đó. Ông ta chỉ bị cản trở bởi sự can thiệp của một con chó, vốn không biết phân biệt giả tưởng với thực tế. Mấu chốt của trò chơi là bạn phải biết khi nào thì dừng lại.
Đây là cách bạn chơi:
Bạn gấp vài mẩu giấy và bỏ vào một cái mũ, một cái bát, hoặc giữa cái bàn. Mỗi người chọn một mẩu. Người nào bắt được chữ x thì làm thám tử, người nào bắt được chấm đen làm kẻ giết người. Thám tử rời khỏi phòng, tắt đèn. Mọi người mò mẫm trong bóng tối cho đến khi kẻ giết người bắt được một nạn nhân. Hắn có thể thì thầm, “Ngươi sẽ chết,” hoặc có thể luồn tay quanh cổ họng và bóp một cú giỡn chơi nhưng quyết đoán. Nạn nhân hét lên và ngã xuống. Mọi người phải ngừng di chuyển trừ kẻ giết người, hắn dĩ nhiên không muốn bị bắt gặp ở gần cái xác. Thám tử đếm đến mười, bật đèn và vào phòng. Giờ hắn có thể thẩm vấn bất cứ ai trừ nạn nhân, người không được phép trả lời, đã chết. Mọi người trừ kẻ giết người phải nói thật. Kẻ giết người phải nói dối.
Nếu muốn, bạn có thể chơi trò chơi với trò chơi này. Bạn có thể nói: kẻ giết người là nhà văn, thám tử là độc giả, nạn nhân là cuốn sách. Hoặc có lẽ, kẻ giết người là nhà văn, thám tử là nhà phê bình, và nạn nhân là độc giả. Trong trường hợp đó cuốn sách sẽ hoàn toàn là mise en scène, bao gồm chiếc đèn bàn vô tình bị đổ và vỡ. Nhưng thực sự chỉ chơi trò chơi thôi thì vui hơn.
Dù sao đi nữa, cũng là tôi trong bóng tối. Tôi có những mưu tính với bạn, tôi đang lên kế hoạch cho tội ác nham hiểm của mình, tay tôi đang lần đến cổ bạn hoặc có lẽ, do nhầm, đùi bạn. Bạn có thể nghe thấy tiếng bước chân tôi lại gần, tôi đi bốt và mang một con dao, hoặc có thể là một khẩu lục nạm xà cừ, dù sao tôi cũng mang bốt có đế rất mềm, bạn có thể thấy đốm sáng phim ảnh từ điếu thuốc của tôi, sáng lên rồi lịm đi trong làn khói của căn phòng, con phố, căn phòng, cho dù tôi không hút thuốc. Chỉ cần nhớ điều này, khi tiếng hét cuối cùng đã dứt và bạn đã bật đèn: theo luật chơi, tôi luôn phải nói dối.
Giờ: bạn có tin tôi?
Margaret Atwood, “Murder in the Dark,” Murder in the Dark: Short Fictions and Prose Poems (Coach House Books, first published 1983).
Copyright © 1983 by Margaret Atwood | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 