“Bài thơ Mỹ vĩ đại” – Billy Collins
Billy Collins (1941–) là nhà thơ người Mỹ. Ông được bổ nhiệm làm Poet Laureate của Hoa Kỳ trong hai nhiệm kỳ từ năm 2001 đến năm 2003, và của tiểu bang New York từ năm 2004 đến năm 2006. Ông là giáo sư hưu trí ngành văn học Anh tại Lehman College, CUNY.
Bài thơ Mỹ vĩ đại
Nếu đây là một cuốn tiểu thuyết,
nó sẽ bắt đầu với một nhân vật,
người đàn ông một mình trên con tàu về phương Nam,
hoặc một cô bé ngồi trên xích đu trong trang trại.
Và khi các trang lật sang, bạn sẽ được bảo
rằng đó là buổi sáng hoặc đêm khuya,
và tôi, người kể chuyện, sẽ mô tả
cho bạn những đám mây linh tinh trên trang trại
và người đàn ông đang mặc gì trên con tàu
đến cả chiếc khăn sọc đỏ,
và chiếc mũ anh ta quẳng lên giá đỡ trên đầu,
cũng như những con bò trôi qua cửa sổ.
Cuối cùng—người ta chỉ có thể đọc nhanh đến thế—
bạn sẽ biết hoặc con tàu đang mang
người đàn ông trở về nơi anh ta sinh
hoặc anh ta đang đi về nơi vô định,
và bạn có thể chịu đựng tất cả
trong lúc kiên nhẫn chờ những tiếng súng nổ ra
trong một khe núi nơi người đàn ông đang giấu mình
hoặc một người phụ nữ cao tóc đen xuất hiện ở cửa.
Nhưng đây là một bài thơ,
và nhân vật ở đây chỉ có bạn và tôi,
một mình trong căn phòng tưởng tượng
sẽ biến mất sau vài dòng nữa,
chẳng để thời gian cho chúng ta chĩa súng vào nhau
hoặc ném tất cả quần áo vào lò sưởi gầm rú.
Tôi hỏi bạn: ai cần người đàn ông trên tàu
và ai quan tâm những gì cái va ly đen của anh ta chứa?
Chúng ta có một thứ tốt hơn toàn bộ cảnh nhiễu loạn này
lảo đảo về phía kết luận tai hại nào đó.
Tôi muốn nói đến âm thanh mà chúng ta sẽ thấy
ngay khi tôi ngừng viết và đặt xuống chiếc bút này.
Tôi từng nghe ai đó so sánh nó
với tiếng dế trên cánh đồng lúa mì
hay, yếu ớt hơn, chỉ là gió
trên cánh đồng ấy gợi lên những thứ chúng ta sẽ không bao giờ thấy.
Billy Collins, “The Great American Poem,” Horoscopes for the Dead: Poems (Random House, 2011). This poem was first published in The Virginia Quarterly Review (Spring 2008 Issue) and was included in The Best American Poetry 2009.
Copyright © 2011 by Billy Collins | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 