“Những nghịch lý và nghịch hợp” – John Ashbery
Still from John Ashbery, 1966 by by Andy Warhol
John Ashbery (1927–2017) là nhà thơ người Mỹ. Ông được trao giải Yale Younger Poets năm 1956, giải thơ của Hiệp hội Phê bình Sách Quốc gia Mỹ năm 1975, giải Sách Quốc gia Mỹ cho thơ năm 1976, giải Pulitzer cho thơ năm 1976, giải Bollingen năm 1984, huân chương Robert Frost năm 1995, giải thơ Griffin quốc tế năm 2008, và Huân chương Nhân văn Quốc gia năm 2011.
Những nghịch lý và nghịch hợp
Bài thơ này gắn với ngôn ngữ ở một tầng rất đơn giản.
Hãy nhìn nó nói chuyện với mi. Mi nhìn ra cửa sổ
Hoặc vờ như bồn chồn. Mi có nó nhưng mi không có nó.
Mi vuột mất nó, nó vuột mất mi. Mi vuột mất nhau.
Bài thơ buồn vì nó muốn là của mi, và không thể.
Thế nào là một tầng đơn giản? Nó là nó và những thứ khác,
Mang một hệ thống của chúng vào màn kịch. Màn kịch?
Chà, thật ra là phải, nhưng ta coi màn kịch là
Một thứ ngoài sâu hơn, một hệ vai trong mơ,
Như trong sự phân chia ân sủng những ngày dài tháng Tám
Mà không có bằng chứng. Kết mở. Và trước khi mi biết
Nó đã lạc mất trong hơi nước và tiếng máy đánh chữ.
Nó đã được diễn thêm lần nữa. Ta nghĩ mi tồn tại chỉ
Để chọc ta vào làm thế, ở tầng của mi, và rồi mi biến mất
Hoặc đã mang một thái độ khác. Và bài thơ
Đã đặt ta xuống nhẹ nhàng bên cạnh mi. Bài thơ là mi.
John Ashbery, “Paradoxes and Oxymorons,” Shadow Train (Viking Books, 1981).
Copyright © 1980 by John Ashbery | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 