Truyện ngắn: “Sức nặng” – Anne Enright
Illustration by Na Kim for The New Yorker
Anne Enright sinh năm 1962 ở Dublin, học văn học Anh và triết học ở Trinity College, và tốt nghiệp thạc sĩ ngành sáng tác văn chương tại Đại học East Anglia. Bà được trao giải Encore năm 2001, giải Man Booker năm 2007, và giải Sách Ireland cho tiểu thuyết năm 2008.
Sức nặng
Khi kiểm tra tấm thẻ lên máy bay, cô đang ở giữa hàng và có một người đàn ông mặc vét xanh ngồi ở ghế hành lang, nở một nụ cười rộng trắng bệch trong lúc ông đứng dậy cho cô đi qua. Ghế cửa sổ trong một lúc vẫn chưa có ai ngồi, và niềm hy vọng của cô dâng lên khi một người đàn ông cầm một tấm bảng kẹp giấy bước lên trên máy bay, tóc lấp lánh sương. Nhưng hành lang vẫn còn người, và một người đứng lại bên hàng ghế cô ngồi: một cậu bé to xác, đang cố gắng dọn chỗ cho một chiếc ba lô trên ngăn hành lý trên đầu. Bụng cậu ở ngay đó—cô có thể thấy nó khi chiếc sơ mi xanh của cậu tuột ra khỏi thắt lưng quần jeans. Cái ba lô không vừa, nên cậu ôm nó trước ngực khi xoay người sang ngang để lách qua cô vào ghế bên cửa sổ. Cậu đội một chiếc mũ Peru bằng len màu nâu và trắng với thiết kế hình con đà mã và có một cái vạt che mỗi bên tai, lủng lẳng ở mỗi vạt là một chùm tua rua kéo xuống viền cổ áo. Một cậu thiếu niên. Chín mươi phần trăm cơ, ba mươi phần trăm mỡ ú; có lẽ cậu còn lớn được một vài phân nữa. Khi cậu đã vào chỗ—cô không biết cậu đã làm thế nào, nhưng cái ba lô đã nằm gọn giữa hai chân cậu và lọt xuống dưới cái ghế phía trước, và bằng cách nào đó cậu bé to xác này đã thu nhỏ mình cho cô. Nhét gọn vào. Rất chi là lịch sự. Người đàn ông ở ghế hành lang có một tờ báo khổ rộng mà ông rũ một cái để giở ra, nhưng cậu bé ở ghế cửa sổ mới là người nhường thêm chỗ cho cô. Cậu không hề bốc mùi, mũ của cậu cũng không. Mắt cậu, khi cô liếc, trông rụt rè và có màu nâu.
Những khúc xương ở lưng cô bị kéo vào đệm ghế trong lúc cái máy bay bắt đầu nghiêng và tách ra khỏi đường băng, nên cô đang đi ngực trước, tim trước, xương chậu khum vào trong góc ghế, và trong khi trọng lực đang kéo cô lại như thế, rất khó nghĩ về điều gì khác ngoài lên được đến trên kia. Một lúc sau có một tiếng tình-tinh-tính trên loa, nhưng không có gì thay đổi và không ai di chuyển. Chiếc máy bay cắt qua một cuộn mây màu xám đen, xuyên qua một lớp ánh sáng lỏng, vào một đám mây khác mà lúc ban đầu nó tối như bùi nhùi thép, rồi dày lên thành màu xám và dần dần chuyển sang màu trắng. Một chốc nữa thôi, họ sẽ thoát ra khỏi đó.
Pippa thích cái khoảnh khắc bứt lên trên không trung, rất xanh và rạng rỡ. Cô nghĩ nó sẽ đến ngay thôi, nhưng động cơ gặp trục trặc và chiếc máy bay bắt đầu nghiêng và xoay, rồi lại xoay. Họ vẫn đang bay xuyên qua tầng mây trắng, nên không thấy chân trời để đánh giá xem họ đang nghiêng ở góc độ nào, nhưng cả ba người trong hàng chắc chắn đã bị dồn lại, một lần rồi lại lần nữa. Người đàn ông mặc bộ vét bóng chồm lên vai cô, và cậu bé bị ấn vào thân máy bay. Mắt cậu—mắt bọn họ—bị hút về phía cửa sổ trong lúc chiếc máy bay tiếp tục xoay, không hẳn nghiêng nữa mà là đang rơi. Máy bay rơi và rơi. Họ rơi khỏi sắc trắng dày đặc qua lớp sương mù loãng với cơn mưa chưa đổ, cho đến khi họ quay trở lại nơi họ đã bắt đầu: cái hoàng hôn bao la dưới mây của thời tiết trên trái đất. Và bây giờ thật khó mà biết máy bay có còn xoay hay không, hay nó chỉ đang rơi. Một lần chuyển hướng nữa đưa họ đến một góc dốc hơn cùng ý nghĩ là mũi máy bay đang chúc xuống: chiếc máy bay có thể đang bắt đầu xoắn ốc trong không khí.
Không ai muốn nhìn ai cả bởi vì nếu mắt họ gặp nhau, nó có nghĩa là họ sắp chết. Họ có thể thấy vùng nông thôn bên dưới: một thành phố nhỏ một bên, những rặng núi ngay dưới. Mặt đất đang lại gần hơn, dẫu không nhanh cho lắm. Nó không có vẻ gì là nguy hiểm hay thậm chí là thật, nhưng cô nhận ra nó đã diễn ra được một lúc câu: cái câu hỏi là nó đang bay hay đang rơi. Bụng cô đau nhói, nhưng đầu óc thì hoàn toàn tỉnh táo. Nó nói với cô là có thể cô sẽ chết sau sáu mươi giây nữa, khoảng đó. Cô có một thời gian nhàn nhã để cười vào nỗi sợ để rồi lại sợ, để xem xét những suy nghĩ cuối và nháy mắt gạt nó đi: chồng cô và ba đứa con đang ngủ trên giường.
Nó là một cảm giác lơ lửng kỳ lạ, cái sự rơi này. Hành khách trong máy bay đang rơi với vận tốc bằng vận tốc của khối kim loại xung quanh họ nên họ không còn bị ấn vào thân máy bay nữa. Cô hiểu sức nặng vô cùng của chiếc máy bay rơi và cái nhẹ của những cơ thể bên trong nó.
Họ đã đâm vào một khối nhiệt, có lẽ—hoặc cái đối lập với một khối nhiệt—một khoảng trống trong không khí núi. Cô tìm một cái hồ bên dưới, hay một cái gì đó có thể tạo nên một ống khói lạnh mà họ sẽ lao xuống đó, nhưng chẳng có gì ở cảnh quan phía dưới cô có thể thấy thế.
Cậu bé ở cửa sổ ngước lên nhìn cô, một tay khẽ tì vào thân máy bay, tay kia bám vào tay vịn. Và khi nhìn xuống cậu—bởi vì cậu gần như đang ở ngay bên dưới—cô thấy một điều gì mà cô chưa thấy kể từ khi những đứa con cô mở mắt lần đầu. Một con người nguyên vẹn. Hoàn toàn là chính mình. Một con người mới trong cuộc đời cô. Nhưng điều đó có ích gì nữa với cô bây giờ?
Cậu mười bảy, có lẽ mười tám. Cô bốn mươi ba. Trong cái khối ánh sáng hình thoi đổ xuống từ phía bên kia máy bay (giờ đang ngược lên trời), cô thấy đôi mắt cậu không nâu mà là màu hổ phách. Da tái, tóc đen—mắt cậu đẹp, nhưng khó mà nói cậu có đẹp hay không. Những cậu bé vẫn luôn là một cái gì bí ẩn với cô. Mặc cái mũ gây chú ý, cậu không phải là tâm điểm chú ý của bất cứ ai. Cậu—và tất nhiên, đây chính là mục đích của cái mũ!—đang ngụy trang.
Cậu đang nấp bên trong cái mũ kỳ cục này, trông mỉa mai và giấu giếm. Và phải, cậu đang sợ, nhưng cậu cũng đang lắc lắc hai quả tua rua len, nói “Thật sao? Bây giờ sao?” Và điều đó giúp cho cô bình tâm, rất nhiều. Cô nghĩ mình có thể nắm lấy tay cậu. Hoặc chạm lấy tay cậu, bàn tay đang nắm chặt lấy đầu tay vịn; nó trắng bệch, như thể nỗi sợ đã làm cậu lạnh. Cô nghĩ mình có thể sưởi ấm nó cho cậu một chút. Làn da của tay cậu đang ở ngay kia.
Nhưng, một lúc trước khi xuống đến đỉnh núi—một lúc lâu—ở độ cao 900 hay 1.500 mét, họ thoát khỏi nó, bất kể nó là gì. Cái máy bay lấy lại thăng bằng: cơ thể họ nặng trở lại trong lúc nó bắt đầu bay lên. Họ im lặng quay về phía những ghế ngồi phía trước. Pippa cưỡng lại cái thôi thúc sờ vào mặt nhựa xám của cái bàn khay. Cậu bé kéo tai nghe trong túi sơ mi ra và cô nhắm mắt lại.
Anne Enright, “The Weight,” The New Yorker (August 29, 2019).
Copyright © 2019 by Anne Enright | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 