“Người chết của chúng ta làm gì” – Zbigniew Herbert
Photo by Anna Beata Bohdziewicz/East News
Zbigniew Herbert (1924–1998) là nhà thơ người Ba Lan. Ông được trao nhiều giải thưởng văn học, trong đó có giải nhà nước Áo cho văn chương châu Âu năm 1965, giải Herder năm 1973, và giải Jerusalem năm 1991. Ngoài thơ, ông cũng viết tiểu luận, một số vở kịch, và văn xuôi.
Người chết của chúng ta làm gì
Sáng nay Jan đến
—tôi mơ thấy cha tôi
anh nói
ông cưỡi trên một cỗ quan tài gỗ sồi
tôi bước cạnh xe tang
và cha tôi quay sang nói:
con mặc quần áo đẹp cho ba
và đám tang cũng thật đẹp đẽ
mùa này mà rất nhiều hoa
chắc phải tốn nhiều tiền đấy nhỉ
đừng có lo chuyện đó ba ơi
—tôi nói—hãy để cho mọi người thấy
rằng chúng con yêu ba
có gì đâu mà chúng con tiếc
sáu người mặc chế phục đen
đi nhịp nhàng hai bên
cha tôi nghĩ một hồi
và nói—chìa khóa của bàn làm việc
để trong lọ mực bạc
vẫn còn một chút tiền
trong ngăn kéo thứ hai bên trái
với số tiền này—tôi nói—
chúng con sẽ mua một bia mộ cho cha
một bia mộ lớn bằng đá granit đen
không cần đâu—người cha nói—
tốt hơn là phát đến người nghèo
sáu người mặc chế phục đen
đi nhịp nhàng hai bên
mang lồng đèn rực sáng
một lần nữa như ông đang nghĩ
—hãy chăm sóc hoa trong vườn
che cho chúng mùa đông
ba không muốn chúng bị lãng phí
con là đứa lớn nhất—ông nói—
từ cái túi ở đằng sau bức tranh
lấy ra đôi măng sét đính viên ngọc trai thật
hãy để nó mang cho con may mắn
bà nội con đã tặng nó cho ba
sau khi ba tốt nghiệp
rồi ông chẳng nói gì
hẳn đã chìm vào giấc ngủ sâu hơn
đấy là cách người chết của chúng ta
quan tâm đến chúng ta
họ khuyên bảo trong những giấc mơ
lấy lại tiền đã mất
đi xin việc
thì thầm những dãy vé số
hoặc khi họ không thể
họ gõ những ngón tay lên ô cửa sổ
và từ lòng biết ơn
chúng ta hình dung ra sự bất tử cho họ
ấm cúng như một ổ hang chuột
Zbigniew Herbert, “What Our Dead Do,” Elegy for the Departure and Other Poems, trans. Bogdana and John Carpenter (Ecco Press, 1999). This poem also appeared in The New Yorker (January 19, 1998 Issue).
Copyright © 1999 by Zbigniew Herbert | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 