“Với tàn tích” – Li-Young Lee
Still from Andrei Tarkovsky’s Ivan’s Childhood (1962)
Li-Young Lee (1957–) là nhà thơ người Mỹ gốc Trung Quốc. Là chắt ngoại của Viên Thế Khải và con trai một bác sĩ riêng của Mao Trạch Đông, ông sinh ra ở Jakarta, nơi cha mẹ ông sống lưu vong trước khi định cư ở Hoa Kỳ. Ông được trao giải Whiting cho thơ năm 1988, giải thơ Lamont năm 1990, giải văn chương Lannan năm 1995, và giải William Carlos Williams năm 2002.
Với tàn tích
Chọn một nơi
yên lặng, một tàn tích, một ngôi nhà không còn
là một ngôi nhà,
tôi đã đứng dưới cổng vòm bằng đá
một hôm để trú mưa.
Tầng không mái, những cái cọc
thẳng đứng, tám cột gỗ
đỡ lấy không gì,
hai cầu thang vươn đến không đâu, tất cả
khiến nó trông như
một bản phác thảo, ghi chép cho một ngôi nhà, một tấm
lưới ba chiều điều đình
những sự vắng mặt,
một ý tưởng
lùi vào cơn mưa vô định,
hoặc không thì ý tưởng đó
nổi lên, như bộ xương
trước bầu trời búa rền, một thứ
con người, được cạo sạch được thấy rõ
từ đây đến một thiên đường sắt.
Một nơi mà các thứ
đã được nói và làm,
nơi bạn có thể nhớ
những gì bạn cần
nhớ. U sầu là hữu ích. Hãy mang theo của bạn.
Chẳng có hàng xóm nào để tự hỏi
bạn là ai,
bạn có thể đang làm gì
khi bước đi ở đó,
thi thoảng dừng lại
để chạm vào một viên gạch vỡ
hoặc đứng ở một ô cửa
được đóng khung bởi ngày.
Chẳng ai phải biết bạn
nghĩ về một ô cửa khác
đã đóng khung mưa hay tin tức hay chiến tranh
tùy vào hướng mà bạn hướng mặt.
Bạn nghĩ về những con đường biển và những con đường bộ
mà bạn từng đi, và lúc nào cũng
cùng một hướng: đi.
Bạn nghĩ
về một người đàn bà, một bộ váy
yêu thích, tấm ngực của người cha già
lần cuối bạn nhìn thấy ông, hơi thở của ông,
ngắn, chiếc lá
bạn đã giật từ một dây leo và giờ bạn áp
vào má như một tấm vé tàu
hay một mảnh vải, một bàn tay nhỏ hay một lưỡi dao—
tất cả phụ thuộc
vào hành trình ký ức của bạn.
Đó là một nơi
cho những người không có nơi nào
để đáp lại những tàn tích trong tâm hồn.
Nó là của tôi.
Nó là của bạn cả.
Li-Young Lee, “With Ruins,” The City in Which I Love You (BOA Editions, 1990).
Copyright © 1990 by Li-Young Lee | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 