“Người làm vườn” – Czesław Miłosz

Czesław Miłosz (1911–2004) là nhà văn, nhà thơ, và dịch giả người Ba Lan. Ông được trao giải văn chương quốc tế Neustadt năm 1978 và giải Nobel văn chương năm 1980.

Người làm vườn

            Tất cả chúng ta, trong thân xác và trong các công việc thường ngày, đều chịu sự chi phối của ác quỷ và là những vị khách trong thế giới mà hắn là một chủ nhân và một vị thần. Bởi vậy mà dưới quyền hắn là bánh chúng ta ăn, áo chúng ta mặc, ngay cả không khí, mọi thứ mà nhờ đó chúng ta sống.

                    —Martin Luther, Bình giảng Thư gửi tín hữu Ga-lát, chương 3

Adam và Eva được tạo ra cho một mục đích khác,
Hơn cúi đầu trước quân vương và chủ nhân của thế giới.

Vượt thời gian có một trái đất khác, đầy nắng,
Trao cho họ, để cả hai có hạnh phúc và sự vĩnh cửu.

Một người làm vườn tóc bạc đã chăm cây trung thành,
Dẫu thế giới không rạng rỡ như ông mong muốn.

Ông nhìn ngày tháng và các thời đại, như thể qua ống nhòm.
Nhìn toàn bộ công việc của mình, bắt đầu rất tốt.

Lòng ham muốn kiến thức nào sẽ biến đổi
Thành tâm hồn vô độ và thân xác dễ tổn thương.

Ông cảnh báo, không nghĩ nó sẽ có tác dụng.
Bởi họ đã sẵn sàng, như thể đã lên đường.

Vô hình giữa tán lá, ông buồn bã trầm ngâm.
Ông đã thấy lửa cháy. Những cây cầu, tàu thuyền, nhà cửa.

Chiếc máy bay trên bầu trời đêm với tia lửa nhấp nháy,
Giường có lọng, đất đen của một bãi chiến trường.

Ôi những đứa con tội nghiệp của ta. Đã vội đến đó
Nơi chiếc đầu lâu nghiến răng vàng giữa cát?

Để quấn hông bằng quần lót và các khung váy phồng,
Để khám phá các chuỗi nhân quả?

Kìa hắn đến, kẻ thù của ta. Hắn sẽ dụ các con:
Cứ thử đi rồi sẽ trở thành các vị thần.

Những đầy tớ của tình yêu ích kỷ và tội ác,
Và các vị thần, quả thật, dẫu què quặt.

Những đứa con khốn khổ của ta, đường rất dài
Trước khi khu vườn đổ nát lại nở hoa.

Và dọc một con đường cây đoạn, các con sẽ trở lại hiên nhà,
Nơi thơm mùi hoa xôn và xạ hương trong luống.

Các con có thực cần lao xuống vực thẳm,
Để sắp đặt các hệ thống thay vì sống trong câu chuyện cổ tích

Mà ta đã không ngừng chăm nom?
Bởi Thánh Kinh nói sự thật: ta có gương mặt con người.

Czesław Miłosz, “The Gardener,” New and Collected Poems, 1931-2001, trans. author and Robert Hass (Ecco Press, 2001).

Copyright © 2000 by Czesław Miłosz | Nguyễn Huy Hoàng dịch.