“Cái chết của một nhà tự nhiên học” – Seamus Heaney
Seamus Heaney sinh năm 1939 ở hạt Derry, Bắc Ireland. Ông xuất bản tập thơ đầu năm 1966, theo sau là các tập thơ, phê bình, và dịch phẩm đưa ông đến vị thế là một trong những nhà thơ hàng đầu của thế hệ mình. Ông được trao giải E. M. Forster năm 1975, giải Nobel văn chương năm 1995, hai giải Whitbread vào các năm 1996 và 1999, giải Irish PEN năm 2005, giải T. S. Eliot năm 2006, giải David Cohen năm 2009, giải Forward cho tập thơ xuất sắc nhất năm 2010, và giải công nhận trọn đời của giải thơ Griffin năm 2012. Ông qua đời ở Dublin năm 2013.
Cái chết của một nhà tự nhiên học
Quanh năm hồ lanh thối rữa trong lòng
Của thị trấn; những cây lanh xanh và đầu nặng
Mục ở đó, bị đè xuống bởi những tảng cỏ to.
Hằng ngày nó ngột dưới mặt trời nghiệt ngã.
Bong bóng òng ọc li ti, lũ nhặng
Đan một tấm gạc chắc của âm thanh quanh mùi.
Có những con chuồn chuồn, bướm đốm,
Nhưng tuyệt vời nhất là đám nhớt ấm, sệt
Của trứng ếch phát triển như nước đóng cục
Trong bóng râm của bờ hồ. Ở đây, xuân nào
Tôi cũng vớt những lọ mứt đầy những cái đốm
Vón thạch để bày lên các bệ cửa sổ ở nhà,
Trên giá ở trường, và đợi và ngắm cho đến khi
Những cái chấm bự dần bung ra, thành nòng nọc
Bơi thoăn thoắt. Cô Walls sẽ dạy chúng tôi
Làm sao con ếch bố được gọi là ếch bò
Và cách nó kêu và làm thế nào con ếch mẹ
Đẻ hàng trăm quả trứng nhỏ và đó là
Trứng ếch. Cũng có thể dùng ếch xem thời tiết
Bởi chúng vàng vào ngày nắng và nâu vào
Ngày mưa.
Rồi một ngày nóng nực khi cánh đồng thối hoắc
Mùi phân bò trong cỏ, những con ếch giận dữ
Xâm lăng hồ lanh; tôi chui qua hàng rào
Tới một tiếng ồm ộp khó chịu chưa từng thấy
Trước đây. Không khí đặc một giàn bè trầm.
Ngay dưới hồ những con ếch bụng phệ ngồi hếch
Trên đất cỏ; cổ lỏng đập như buồm. Một số nhảy:
Tiếng tụp, tõm là những lời đe dọa tục tĩu. Một số ngồi
Bệ vệ như lựu đạn bùn, cái đầu bẹt của chúng đánh rắm.
Tôi ớn, quay đầu và bỏ chạy. Những vua nhờn vĩ đại
Đã tụ hội ở đó để báo thù và tôi biết
Nếu tôi thò tay xuống đám trứng sẽ tóm chặt.
Seamus Heaney, “Death of a Naturalist,” Death of a Naturalist (Faber and Faber, 1966).
Copyright © 1966 by Seamus Heaney | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 