“Cuộc đời” – Zbigniew Herbert

Zbigniew Herbert (1924–1998) là nhà thơ người Ba Lan. Ông được trao nhiều giải thưởng văn học, trong đó có giải nhà nước Áo cho văn chương châu Âu năm 1965, giải Herder năm 1973, và giải Jerusalem năm 1991. Ngoài thơ, ông cũng viết tiểu luận, một số vở kịch, và văn xuôi.

Cuộc đời

Tôi đã là một cậu bé ít nói hơi ngái ngủ – và thật lạ lùng –
không giống như các bạn bè cùng trang lứa – thích phiêu lưu –
tôi không trông đợi gì nhiều – không nhìn ra ngoài cửa sổ

Ở trường – cần cù hơn giỏi giang ngoan ngoãn không sinh sự

Rồi cuộc sống bình thường ở mức một công chức
dậy sớm phố xe điện cơ quan lại xe điện về nhà giấc ngủ

Tôi thực sự không biết từ đâu nỗi mệt mỏi bất an dằn vặt
thường trực và ngay cả giờ đây – khi tôi có quyền được nghỉ

Tôi biết tôi đã không leo cao – đã không làm được gì
tôi sưu tập tem các loại cây thuốc chơi cờ vua khá được

Tôi đi nước ngoài một lần – trong kỳ nghỉ – ở Biển Đen
trong ảnh chiếc mũ rơm mặt rám – gần như hạnh phúc

Tôi đọc những gì có trong tay: về chủ nghĩa xã hội khoa học
về những chuyến bay vào vũ trụ những cỗ máy biết nghĩ
và cái mà tôi thích nhất: sách về cuộc sống loài ong

Như những người khác tôi muốn biết có chuyện gì sau khi chết
tôi có được nhận căn hộ mới cuộc sống có ý nghĩa không

Và trên hết làm sao phân biệt cái tốt và cái xấu
biết chắc chắn cái gì là trắng và cái gì là đen hoàn toàn

Có người giới thiệu tôi một tác phẩm kinh điển – anh nói –
nó thay đổi cuộc sống của anh và cuộc sống hàng triệu người
Tôi đọc – tôi đã không thay đổi – tôi xấu hổ thú nhận
tôi đã quên đứt tên của nhà kinh điển này rồi

Có thể tôi đã không sống – chỉ tồn tại – bị ném trái ý muốn
vào một cái gì khó kiểm soát và không thể hiểu được
như cái bóng trên tường
nên đó không phải cuộc sống
cuộc sống vẹn toàn

Làm sao tôi có thể giải thích cho vợ tôi hay bất cứ ai khác
rằng tôi đã gom hết sức lực
cố gắng không làm gì ngu ngốc không nghe theo những xúi giục
không kết nghĩa với kẻ mạnh hơn mình

Là thế – tôi đã luôn mờ nhạt. Trung bình. Ở trường quân ngũ
cơ quan nhà mình và các bữa tiệc khiêu vũ.

Giờ tôi đang nằm trong viện tôi đang chết vì tuổi già.
Ở đây cũng thế vẫn một nỗi bất an dằn vặt.
Nếu được sinh ra lần nữa biết đâu tôi sẽ tốt hơn.

Tôi tỉnh dậy đầm đìa vào ban đêm. Nhìn lên trần. Sự im lặng.
Và một lần nữa – một lần nữa – bằng cánh tay rã rời tận xương
tôi xua những linh hồn ác và gọi về những linh hồn thiện.

Zbigniew Herbert, “A Life,” The Collected Poems: 1956–1998, trans. Alissa Valles (Ecco Press, 2007).

Copyright © 1992 by Zbigniew Herbert | Nguyễn Huy Hoàng dịch.