Joy Harjo (1951–) là nhà thơ và nhạc sĩ người Muscogee. Bà được trao giải William Carlos Williams năm 1991, giải Wallace Stevens năm 2015, và giải thơ Ruth Lilly năm 2017. Bà là Poet Laureate của Hoa Kỳ nhiệm kỳ 2019–2020, nhà thơ bản địa đầu tiên giữ vị trí này.
Thế giới bắt đầu bên một cái bàn bếp. Dù thế nào, chúng ta cũng phải ăn để sống.
Những món quà của trái đất đã được mang đến và chuẩn bị, bày lên bàn. Nó đã ở đó từ thuở sáng thế, và nó sẽ tiếp tục.
Chúng ta đuổi gà và chó ra khỏi đó. Trẻ con mọc răng ở các góc bàn. Chúng gãi đầu gối ở bên dưới.
Đây là nơi trẻ con được hướng dẫn về ý nghĩa của việc làm người. Chúng ta tạo ra đàn ông ở đó, chúng ta tạo ra đàn bà.
Bên cái bàn này chúng ta tán chuyện, nhớ lại kẻ thù và bóng ma của những tình nhân.
Những giấc mơ của chúng ta uống cà phê cùng chúng ta trong lúc chúng đặt vòng tay của mình lên con trẻ. Chúng cười cùng chúng ta trước những cái tôi suy sụp đáng thương của chúng ta và trong lúc chúng ta gom nhặt mình một lần nữa ở bên bàn.
Cái bàn này là một mái nhà trong mưa, một cái ô dưới nắng.
Các cuộc chiến đã nổ ra và kết thúc ở cái bàn này. Nó là nơi để ẩn náu trong cái bóng của nỗi sợ. Nơi để ăn mừng cái chiến thắng kinh hoàng.
Chúng ta sinh con trên cái bàn này, và chuẩn bị cho cha mẹ được chôn cất ở đây.
Ở cái bàn này chúng ta hát với niềm vui, với nỗi buồn. Chúng ta cầu nguyện trong đau khổ và hối tiếc. Chúng ta cảm ơn.
Có lẽ thế giới sẽ kết thúc ở bàn bếp, khi chúng ta đang cười và khóc, ăn miếng cắn ngọt cuối cùng.
Joy Harjo, “Perhaps the World Ends Here,” The Woman Who Fell From the Sky (W. W. Norton, 1994).
Copyright © 1994 by Joy Harjo | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
“Thế giới bắt đầu bên một cái bàn bếp.” Mình cũng luôn thấy cái bếp là nơi quan trọng nhất của ngôi nhà.