“Trách nhiệm bắt buộc” – James Tate
Photo by Brooks Kraft/Corbis for TIME
James Tate (1943–2015) là nhà thơ người Mỹ. Ông được trao giải William Carlos Williams năm 1991, giải Pulitzer cho thơ năm 1992, giải Sách Quốc gia Mỹ cho thơ năm 1994, và giải Wallace Stevens năm 1995. Ông dạy ở Đại học Massachusetts Amherst từ năm 1971 cho đến khi qua đời.
Trách nhiệm bắt buộc
Tôi nhận được một cuộc gọi từ Nhà Trắng, từ đích
thân Tổng thống, hỏi tôi có thể giúp ông một ân huệ cá nhân
được không. Tôi thích Tổng thống, nên tôi nói, “Chắc chắn, thưa
Tổng thống, bất cứ chuyện gì ngài muốn.” Ông nói, “Cứ làm
như không có gì xảy ra. Cứ làm như bình thường. Như thế
sẽ có ý nghĩa với tôi vô cùng. Anh có làm được không, Leon?” “Sao,
chắc chắn rồi, thưa Tổng thống, ngài an tâm. Bình thường, tôi
sẽ làm như thế. Tôi sẽ không để lộ chuyện gì, dù có bị
tra tấn đi chăng nữa,” tôi nói, lập tức hối hận cái đoạn “tra
tấn.” Ông cảm ơn tôi nhiều lần rồi gác máy. Tôi rất
muốn kể cho ai đó biết đích thân Tổng thống đã gọi cho
tôi, nhưng tôi biết mình không thể. Và có gì xảy ra
cơ chứ. Tôi không biết đang có chuyện gì cả. Hôm qua
tôi nhìn thấy Tổng thống trên TV. Ông đang bắt
tay với một người nông dân. Nếu thật ra đấy không phải là
một người nông dân thì sao? Tôi cần mua sữa, nhưng đột nhiên
tôi sợ phải ra ngoài. Tôi kiểm tra xem mình đang mặc gì.
Với tôi thì tôi trông “bình thường,” nhưng có lẽ trông tôi như
đang cố gắng bình thường hơn. Điều đó khá
là đáng ngờ. Tôi mở cửa ra và nhìn xung quanh.
Có chuyện gì xảy ra? Có một chiếc ô tô đậu đằng trước
cái ô tô của tôi mà tôi chưa nhìn thấy bao giờ, một chiếc xe
đang cố tỏ ra vẻ bình thường, nhưng tôi đâu dễ lừa.
Nếu cần sữa, bạn phải đi lấy sữa, nếu không thì
người ta sẽ nghĩ là đang có chuyện gì. Tôi lên
xe và chạy xuống phố. Tôi có thể cảm thấy những
chiếc súng radar nhỏ nhấp nhô sau mỗi thân và bụi cây,
nhưng, hình như, họ được lệnh không được dừng tôi
lại. Tôi va phải Kirsten trong cửa hàng. “Hey, có
chuyện gì thế, Leon?” cô nói. Cô có một nụ cười rất đẹp.
Tôi ghét phải nói dối cô. “Không có gì. Tôi chỉ
đang lấy sữa cho mèo,” tôi nói. “Tôi không biết là
anh nuôi mèo đấy,” cô nói. “Ý tôi là cà phê.
Cô nói đúng, tôi không nuôi mèo. Thỉnh thoảng tôi
gọi cà phê là mèo. Chỉ là một trò đùa cá nhân
thôi. Tôi xin lỗi,” tôi nói. “Anh ổn chứ?” cô
hỏi. “Không có chuyện gì cả, Kirsten. Tôi hứa
với cô. Mọi thứ đều bình thường. Tổng thống đã bắt
tay với một người nông dân, một nông dân thực thụ. Thế
có to chuyện không?” tôi nói. “Tôi có thấy,” cô nói, “và
gã đó chắc chắn không phải là nông dân.” “Ừ, tôi
biết,” tôi nói, cảm thấy khá hơn.
James Tate, “Bounden Duty,” Return to the City of White Donkeys (HarperCollins, 2004). This poem was also included in The Best American Poetry 2004 and Best of the Best American Poetry (2013).
Copyright © 2004 by James Tate | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 