Truyện ngắn: “Bước dài đến mãi mãi” – Kurt Vonnegut

Kurt Vonnegut (1922–2007) là nhà văn người Mỹ. Trong sự nghiệp hơn nửa thế kỷ của mình, ông đã xuất bản mười bốn cuốn tiểu thuyết, ba tập truyện ngắn, năm vở kịch, cùng một số tác phẩm phi hư cấu, trong đó có Lò sát sinh số 5, cuốn tiểu thuyết đậm chất trào phúng và hài hước đen đã làm nên tên tuổi của ông từ những năm 1970. Truyện ngắn “Long Walk to Forever” được Vonnegut viết cho tờ Ladies Home Journal số tháng 8 năm 1960, và được đưa vào tập Welcome to the Monkey House xuất bản năm 1968 của ông. Nó cũng được đạo diễn John A. Gallagher chuyển thể thành bộ phim ngắn cùng tên với sự tham gia của diễn viên Denis Leary năm 1987.

Bước dài đến mãi mãi

Họ lớn lên bên cạnh nhà nhau, ở vùng ngoại ô của một thành phố, gần những cánh đồng, rừng cây và những vườn cây ăn quả, trong tầm mắt của một ngọn tháp chuông đáng yêu thuộc về một ngôi trường dành cho người khiếm thị.

Bây giờ họ đã hai mươi, chưa gặp nhau đã gần một năm. Giữa họ luôn luôn có một sự ấm áp dễ chịu và nhẹ nhàng, nhưng chưa bao giờ nói đến chuyện tình yêu.

Tên cậu là Newt. Tên cô là Catharine. Đầu giờ chiều, Newt gõ cửa nhà Catharine.

Catharine ra mở cửa. Cô cầm theo một tờ tạp chí dày cộp bóng bảy mà cô đang đọc dở. Đó là tờ tạp chí chuyên dành cho các cô dâu. “Newt!” cô nói. Cô bất ngờ khi thấy cậu.

“Cậu đi dạo một lúc được không?” cậu nói. Cậu là người nhút nhát, ngay cả với Catharine. Cậu che giấu sự nhút nhát của mình bằng cách nói lơ đãng, như thể cái mà cậu thực sự quan tâm đang ở xa lắc – như thể cậu là một điệp viên thoáng dừng chân trong một nhiệm vụ giữa những chốn đẹp, xa xôi, và nguy hiểm. Cách nói này luôn luôn là phong cách của Newt, ngay cả trong những vấn đề mà cậu quan tâm tha thiết.

“Đi dạo?”

“Chân trước chân sau,” Newt nói, “qua những chiếc lá, trên những cây cầu…”

“Tớ không biết cậu đang ở nhà đấy,” cô nói.

“Vừa mới về thôi,” cậu nói.

“Tớ hiểu rồi, vẫn trong quân ngũ mà,” cô nói.

“Còn bảy tháng nữa cơ,” cậu nói. Cậu là binh nhất Pháo binh. Đồng phục nhàu. Giày cậu bẩn. Cậu cần cạo râu. Cậu chìa tay ra lấy tờ tạp chí. “Xem cuốn sách xinh xắn này nào.”

Cô đưa nó cho cậu. “Tớ sắp cưới đấy Newt.”

“Tớ biết,” cậu nói. “Bọn mình đi dạo nhé.”

“Tớ bận lắm, Newt,” cô nói. “Chỉ còn tuần nữa là cưới rồi.”

“Bọn mình mà đi dạo,” cậu nói, “thì cậu sẽ được hồng hào. Nó sẽ biến cậu thành một cô dâu hồng hào.” Cậu lật tờ tạp chí. “Một cô dâu hồng hào thế này – thế này – thế này,” cậu nói, cho cô xem các cô dâu hồng hào.

Catharine đỏ mặt, nghĩ về những cô dâu hồng hào.

“Đấy sẽ là quà cho Henry Stewart Chasens của tớ,” Newt nói. “Bằng cách đưa cậu đi dạo, tớ sẽ tặng cho anh ấy một cô dâu hồng hào.”

“Cậu biết tên anh ấy à?” Catharine hỏi.

“Mẹ tớ kể,” cậu nói. “Ở Pittsburgh nhỉ?”

“Ừ,” cô nói. “Cậu sẽ thích anh ấy đấy.”

“Chắc thế,” cậu nói.

“Cậu – cậu đến dự đám cưới được không Newt?” cô nói.

“Chắc không được,” cậu nói.

“Cậu không được nghỉ lâu à?” cô hỏi.

“Nghỉ à?” Newt nói. Cậu đang ngắm nghía một bài quảng cáo đồ bạc dài hai trang. “Tớ có được nghỉ đâu.”

“Ơ?”

“Người ta gọi tớ là trốn ngũ đấy,” Newt nói.

“Ôi, Newt! Sao thế được!” cô nói.

“Thì chắc là thế rồi,” cậu nói, vẫn nhìn tờ tạp chí.

“Sao lại thế, Newt?” cô hỏi.

“Tớ phải xem mẫu bạc nào hợp với cậu,” Newt nói. Cậu đọc tên của các mẫu bạc trên tờ tạp chí. “Albermarle? Heather?” cậu nói. “Legend? Rambler Rose?” Rồi cậu nhìn lên, mỉm cười. “Tớ định tặng cho cậu với cả chồng cậu một cái thìa.”

“Newt, Newt – nói thật cho tớ đi,” cô nói.

“Tớ muốn đi dạo thôi,” cậu nói.

Cô vặn tay dằn vặt kiểu chị em. “Ôi, Newt – cậu lừa tớ chuyện trốn ngũ đấy thôi.”

Newt khẽ bắt chước tiếng còi cảnh sát, nhướng mày.

“Ở – ở đâu?” cô hỏi.

“Fort Bragg,” cậu nói.

“Bắc Carolina à?”

“Đúng đấy,” cậu nói. “Gần Fayetteville – chỗ mà Scarlett O’Hara đi học ấy.”

“Làm sao cậu về được đây hả Newt?” cô hỏi.

Cậu giơ ngón cái lên, ngoắc ngoắc ra vẻ xin đi nhờ. “Hai ngày liền,” cậu nói.

“Mẹ cậu có biết không?” cô hỏi.

“Tớ có về gặp mẹ tớ đâu,” cậu bảo cô.

“Thế cậu gặp ai?” cô nói.

“Cậu,” cậu nói.

“Sao lại là tớ?” cô nói.

“Bởi vì tớ yêu cậu,” cậu nói. “Giờ thì mình đi dạo được chưa?” cậu hỏi. “Chân trước chân sau – qua những chiếc lá, trên những cây cầu…”

*

Giờ thì họ đang đi dạo, trong một khu rừng với thảm lá nâu.

Catharine giận run người, chực khóc. “Newt,” cô nói, “chuyện này dở hơi thật đấy.”

“Sao lại thế?” cậu nói.

“Cậu tỏ tình đúng lúc thật đấy,” cô nói. “Cậu chưa bao giờ nói kiểu đấy cả.” Cô dừng bước.

“Đi tiếp đi,” cậu nói.

“Không,” cô nói. “Đến đây thôi, không đi đâu nữa. Đáng lẽ tớ không nên đi với cậu từ đầu,” cô nói.

“Cậu vẫn đi mà,” cậu nói.

“Để đuổi cậu ra khỏi nhà thôi,” cô nói. “Nhỡ có ai đi qua mà thấy cậu nói kiểu đấy, một tuần nữa cưới rồi…”

“Thì họ sẽ nghĩ gì chứ?” cậu nói.

“Họ sẽ nghĩ là cậu bị điên đấy,” cô nói.

“Vì sao?” cậu nói.

Catharine hít một hơi sâu, làm một bài phát biểu. “Cho tớ nói là tớ rất vinh dự vì cái chuyện điên rồ mà cậu đã làm đây,” cô nói. “Tớ không tin được cậu lại trốn ngũ, nhưng có thể là thế. Tớ không tin cậu lại thực sự yêu tớ, nhưng có thể là thế. Nhưng…”

“Tớ có yêu cậu,” Newt nói.

“Ôi, tớ rất vinh dự,” Catharine nói, “và tớ rất thích cậu với tư cách là bạn, Newt ạ, cực kỳ thích – nhưng muộn quá rồi.” Cô lùi khỏi cậu một bước. “Cậu còn chưa bao giờ hôn tớ,” cô nói, đưa tay bảo vệ mình. “Tớ không có ý là cậu nên làm thế bây giờ nhé. Tớ chỉ muốn nói là mọi chuyện thật quá bất ngờ. Tớ chẳng biết phải phản ứng ra làm sao cả.”

“Thì cứ đi tiếp thôi,” cậu nói. “Thư giãn một chút.”

Họ bắt đầu đi tiếp.

“Cậu mong tớ phản ứng như thế nào?” cô hỏi.

“Làm sao tớ biết là mong được gì?” cậu nói. “Tớ đã làm chuyện gì như thế bao giờ đâu.”

“Cậu nghĩ là tớ sẽ lao vào vòng tay cậu à?” cô nói.

“Chắc thế,” cậu nói.

“Tớ xin lỗi vì làm cậu thất vọng,” cô nói.

“Tớ có thất vọng đâu,” cậu nói. “Tớ không mong gì cả. Đi bộ thế này là vui lắm rồi.”

Catharine lại dừng lại và nói. “Cậu biết giờ sẽ có chuyện gì không?”

“Không,” cậu nói.

“Bọn mình bắt tay nhau,” cô nói. “Bọn mình bắt tay rồi chia tay nhau,” cô nói. “Đấy là chuyện sắp tới đấy.”

Newt gật đầu. “Được rồi,” cậu nói. “Thỉnh thoảng nhớ đến tớ nhé. Nhớ tớ yêu cậu nhường nào.”

Bất giác, Catharine bật khóc. Cô quay lưng lại với Newt, nhìn vào những hàng cây bất tận của cánh rừng.

“Thế nghĩa là sao?” Newt hỏi.

“Cáu!” Catharine nói. Cô nắm chặt tay. “Cậu có quyền gì…”

“Tớ phải được biết,” cậu nói.

“Tớ mà yêu cậu,” cô nói, “thì tớ đã cho cậu biết từ trước rồi.”

“Thật không?” cậu hỏi.

“Thật,” cô nói. Cô quay về phía cậu, nhìn thẳng vào cậu, mặt cô đỏ bừng. “Thì cậu đã biết rồi,” cô nói.

“Biết thế nào cơ?” cậu nói.

“Thì cậu đã thấy rồi,” cô nói. “Phụ nữ không giỏi giấu giếm chuyện ấy đâu.”

Bây giờ Newt mới nhìn kỹ gương mặt Catharine. Trước sự sững sờ của mình, cô nhận ra điều mình vừa nói là thật, rằng một người phụ nữ thì không giấu nổi tình yêu.

Newt đang nhìn thấy tình yêu.

Và cậu làm điều cậu phải làm. Cậu hôn Catharine.

*

“Cậu là cái thứ không thể chịu đựng nổi!” cô nói khi Newt buông cô ra.

“Thế à?” Newt nói.

“Cậu không nên làm thế,” cô nói.

“Cậu không thích à?” cậu nói.

“Cậu mong cái gì,” cô nói – “niềm say mê cháy bỏng bị bỏ rơi à?”

“Tớ bảo cậu rồi,” cậu nói, “tớ không bao giờ biết là sẽ có chuyện gì tiếp theo cả.”

“Chúng mình tạm biệt nhau,” cô nói.

Cậu khẽ cau mày. “Thôi được,” cậu nói.

Cô làm thêm một bài phát biểu nữa. “Tớ không thấy hối tiếc là mình đã hôn nhau,” cô nói. “Nó thật ngọt ngào. Đáng lẽ chúng mình nên hôn nhau rồi, chúng mình đã gần nhau như thế mà. Tớ sẽ luôn luôn nhớ đến cậu, Newt ạ, và chúc cậu may mắn.”

“Cậu cũng thế,” cậu nói.

“Cảm ơn, Newt,” cô nói.

“Ba mươi ngày,” cậu nói.

“Gì cơ?” cô nói.

“Ba mươi ngày cấm trại,” cậu nói – “đấy là cái giá của một nụ hôn dành cho tớ.”

“Tớ – tớ xin lỗi,” cô nói, “nhưng tớ không bảo cậu phải trốn ngũ.”

“Tớ biết,” cậu nói.

“Cậu chắc chắn không xứng đáng với bất cứ huy chương anh hùng nào vì đã làm chuyện ngu ngốc như thế,” cô nói.

“Làm anh hùng thì chắc là hay,” Newt nói. “Henry Stewart Chasens có phải là anh hùng không?”

“Có thể, nếu anh ấy có cơ hội,” Catharine nói. Cô khó chịu nhận ra là họ lại đang bắt đầu bước đi. Cuộc chia tay lại bị quên mất.

“Cậu thực sự yêu anh ấy chứ?” cậu hỏi.

“Chắc chắn là tớ yêu anh ấy rồi!” cô nóng nảy đáp. “Không yêu thì đã không cưới!”

“Anh ấy thì có gì tốt?” Newt nói.

“Thật tình!” cô kêu lên, lại dừng lại. “Cậu có biết là cậu vô duyên như thế nào không hả? Henry có rất, rất, rất nhiều tính tốt! Phải đấy,” cô nói, “và có lẽ là rất, rất, rất, nhiều tính xấu nữa. Nhưng đấy chẳng phải việc của cậu. Tớ yêu Henry, và tớ chẳng việc gì phải tranh cãi với cậu về tính cách của anh ấy cả!”

“Xin lỗi,” Newt nói.

“Thật tình!” Catharine nói.

Newt lại hôn cô. Cậu lại hôn cô bởi vì cô muốn thế.

*

Giờ thì họ đang ở trong một vườn cây rộng.

“Sao mà mình đi xa nhà thế được Newt nhỉ?” Catharine nói.

“Chân trước chân sau – qua những chiếc lá, trên những cây cầu,” Newt nói.

“Rồi dồn lại – những bước chân,” cô nói.

Chuông vang lên trong tháp chuông của ngôi trường dành cho người khiếm thị gần đó.

“Trường học cho người mù,” Newt nói.

“Trường học cho người mù,” Catharine nói. Cô lắc đầu mơ màng. “Tớ phải về đây.”

“Tạm biệt tớ đi,” Newt nói.

“Mỗi lần làm thế,” Catharine nói, “tớ lại được hôn thì phải.”

Newt ngồi xuống đám cỏ cắt sát dưới một gốc cây táo. “Ngồi xuống đây,” cậu nói.

“Không,” cô nói.

“Tớ không động vào cậu đâu,” cậu nói.

“Tớ chẳng tin,” cô nói.

Cô ngồi xuống một gốc cây khác, cách cậu sáu thước. Cô nhắm mắt lại.

“Mơ về Henry Stewart Chasens đi,” cậu nói.

“Há?” cô nói.

“Mơ về anh chồng sắp cưới tuyệt vời của cậu đi,” cậu nói.

“Được rồi, tớ mơ,” cô nói. Cô nhắm chặt mắt hơn, hình dung về người chồng sắp cưới.

Newt ngáp.

Lũ ong vo ve trên những cái cây, Catharine suýt thì ngủ gật. Mở mắt ra cô đã thấy Newt đang ngủ thật.

Cậu bắt đầu ngáy khẽ.

Catharine để cậu ngủ độ một tiếng, và lúc cậu ngủ cô ngắm cậu bằng cả tấm lòng.

Bóng của những cây táo đã ngả về phía đông. Những chiếc chuông trong tháp chuông của ngôi trường dành cho người khiếm thị lại vang lên lần nữa.

“Cúc-cù-cu-cu,” một con cúc cu kêu.

Ở đằng xa, động cơ của một chiếc xe hơi nấc lên rồi tắt, nấc lên rồi tắt, rồi im lìm.

Catharine bước ra khỏi cái cây của cô, quỳ xuống bên cạnh Newt.

“Newt?” cô nói.

“Hm?” cậu nói. Cậu hé mắt.

“Muộn rồi,” cô nói.

“Chào Catharine,” cậu nói.

“Chào Newt,” cô nói.

“Tớ yêu cậu,” cậu nói.

“Tớ biết,” cô nói.

“Quá muộn rồi,” cậu nói.

“Quá muộn rồi,” cô nói.

Cậu đứng dậy, duỗi người rên rỉ. “Một chuyến đi thật tuyệt,” cậu nói.

“Tớ cũng nghĩ thế,” cô nói.

“Chia tay ở đây ha?” cậu nói.

“Cậu sẽ đi đâu?” cô nói.

“Quá giang vào thị trấn, đi trình diện,” cậu nói.

“Chúc may mắn,” cô nói.

“Cậu cũng thế,” cậu nói. “Cưới tớ nhé, Catharine?”

“Không,” cô nói.

Cậu mỉm cười, đắm đuối nhìn cô một thoáng, rồi vội vã bước đi.

Catharine nhìn cậu nhỏ dần theo những cái bóng dài và cây, biết rằng nếu cậu dừng và quay lại bây giờ, nếu cậu gọi, thì cô sẽ chạy đến chỗ cậu. Cô sẽ không còn lựa chọn.

Newt đã dừng. Cậu đã quay lại. Cậu đã gọi. “Catharine,” cậu gọi.

Cô chạy đến chỗ cậu, vòng tay ôm, không nói nên lời.

Nguyễn Huy Hoàng dịch

Một bản của bản dịch này được đăng lần đầu trên Tuổi Trẻ Cuối Tuần số 28 (29 tháng Bảy, 2018).