“Đặc ân của tồn tại” – Robert Hass
Robert Hass (1941–) là nhà thơ và nhà phê bình văn học người Mỹ. Ông được trao giải Yale Series of Younger Poets năm 1973, giải thơ của Hiệp hội Phê bình Sách Quốc gia Mỹ năm 1996, giải Sách Quốc gia Mỹ cho thơ năm 2007, giải Pulitzer cho thơ năm 2008, giải PEN/Diamonstein-Spielvogel cho nghệ thuật tiểu luận năm 2013, và giải Wallace Stevens năm 2014, và được bổ nhiệm làm Poet Laureate của Hoa Kỳ trong hai nhiệm kỳ từ năm 1995 đến năm 1997.
Đặc ân của tồn tại
Nhiều người đang làm tình. Bên trên, các thiên thần
trên vòm trời không lay chuyển và không một gợn khao khát của con người
đang bện tóc cho nhau, những mái tóc màu vàng dâu
mang đường vân của những dòng sông lạnh. Thỉnh thoảng họ lại liếc
xuống nhìn cơn ngây ngất vụng dại—
chắc hẳn là với họ trông nó như những con chim không lông
đang vùng vẫy trong vũng nước mùa xuân của một chiếc giường—
và rồi một người phụ nữ, cô sắp ra,
vuốt đôi mí mắt nhắm của người đàn ông và nói,
nhìn em đi, và anh nhìn. Hay anh mới là người
kéo dây rèm trong cái nhà hát tối?
Dẫu sao đi nữa, họ nhìn, họ nhìn vào nhau;
hai tồn tại với những cặp mắt tiến hóa, tham lam,
giật mình, gắn với nhau dưới bụng bằng một thứ keo trơn
ngọt không thể nào tin, nhìn chằm chằm vào nhau,
và các thiên thần thấy tủi. Họ ghét chuyện đó. Họ run rẩy thảm thương
như những tấm thạch bản vẽ những người ăn xin thời Victoria
với những đường nét hoàn hảo và làn da thạch đá đi lùng vải vụn
trong những con hẻm ô uế của cuốn tiểu thuyết.
Mọi tạo vật đều thấy giận dữ trước muộn phiền này.
Nó giống như cái tiếng bi ai mà mặt trăng cất lên đôi khi,
lúc mọc. Những người tình càng không thể chịu đựng được nó,
nó lấp đầy họ với nỗi buồn không thể kể xiết, cho nên
họ lại nhắm mắt lại và ôm nhau, ai cũng
cảm nhận được sự kỳ dị hữu tử của cái cơ thể
mà họ vừa mới kéo ra khỏi cái chết trong độ một giờ,
và một ngày, chạy bộ lúc hoàng hôn, cô nói với anh,
em thức dậy thật buồn buổi sáng nay vì em nhận ra
rằng anh không thể, dẫu em yêu anh thật nhiều,
anh yêu, xoa dịu nỗi cô đơn của em,
và cô chạm vào má anh để trấn an anh
rằng cô không muốn làm tổn thương anh bằng sự thật này.
Và anh không hẳn là bị tổn thương,
anh hiểu cuộc đời có những giới hạn, rằng người ta
chết trẻ, thất bại trong tình yêu,
chẳng đạt được những tham vọng của mình. Anh chạy bên cô, anh nghĩ
về nỗi buồn mà họ đã hớp và nhẹ nhàng thoái thác
khoái lạc, nắm chặt nhau với những hình thái cũ, tự tạo
của ân điển và lòng biết ơn vụng về, sẵn sàng
cô đơn một lần nữa, hoặc bất mãn, hay đơn thuần
là gần gũi bên nhau như những cặp đôi trên bãi biển mùa hè
đọc những bài tạp chí về sự thân mật giữa các giới,
đọc cho mình, và cho nhau,
và cho những thiên thần bao la, mù chữ, đầy lòng an ủi.
Robert Hass, “Privilege of Being,” Human Wishes (Ecco Press, 1989).
Copyright © 1989 by Robert Hass | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 
Hay tuyệt! Nhất là cho những khi tôi băn khoăn không háo hức với sự tồn tại này.