“Người đàn ông trên cầu thang thoát hiểm” – Edward Hirsch
Edward Hirsch là nhà thơ và nhà phê bình người Mỹ. Sinh năm 1950 ở Chicago, ông lấy bằng tiến sĩ ngành văn học dân gian tại Đại học Pennsylvania và dạy văn học Anh tại Đại học Wayne State và Đại học Houston trước khi được bổ nhiệm làm chủ tịch Quỹ John Simon Guggenheim vào năm 2002. Ông được trao giải thơ của Hiệp hội Phê bình Sách Quốc gia Mỹ năm 1986.
Người đàn ông trên cầu thang thoát hiểm
Anh không thể nhớ cái gì đã đẩy anh
qua cửa sổ phòng ngủ ra cầu thang thoát hiểm
ngoài căn hộ tầng năm của mình bên sông,
để anh có thể thấy, như thể là lần đầu,
mặt trời lặn trên cảnh quan thành phố ngơ ngẩn
và những con tàu kéo sà lan trên sông.
Có những ô cửa sổ có chấn song nhìn anh
từ phía bên kia phố
trong khi mặt trời lặn sâu vào một ngọn khói
làm rộp lên những đám mây son vàng.
Đó chỉ là một hoàng hôn mùa thu bình thường—
kiểu mà anh vẫn thường thấy trước đây—
rồi ngày rạng một cách gần như phi tự nhiên
thành một đám mây mù tím đỏ màu rỉ sét
và mọi thứ bùng lên thành lửa:
những nhà máy trút khói lên trời,
cây và những bụi cây, những cái bóng
của người đi bộ cháy sém và đổ xô về nhà…
Có những mặt cửa hàng đã tối đen và xe cộ
cháy trên đường và những cột dầm thép
đổ sụp vào những ngọn sóng ô nhiễm.
Ngay cả cái khung họa tiết của cầu thang
nơi anh đang đứng, ngay cả những ngôi sao đầu
đang trèo ra khỏi những ngôi mộ ngập nắng
cũng bị lửa lẹm và nhấc bổng lên, nuốt trọn.
Nó giống như là xem khởi đầu của ngày Tận thế,
như nhìn thấy mẹ mình nhúng sâu trong lửa…
Rồi anh nhắm mắt lại và tất cả đã kết thúc.
Chỉ có thế. Khi anh mở mắt ra
thế giới đã tập hợp lại mà không hư hại.
Vậy thì anh đã đi qua đâu? Không đâu.
Và đã nhìn thấy gì? Không gì. Không còi sương
cất tiếng gọi nhau, như trong một giấc mơ,
không mặt trăng mọc lên trên dòng sông tối
như một cảnh báo—băng giá, bị lãng quên từ lâu—
trong khi anh quay lại căn phòng trống.
Edward Hirsch, “Man on a Fire Escape,” Earthly Measures (Knopf, 1994). This poem was first published in The New Yorker (November 25, 1991 Issue) and was included in The Best American Poetry 1992, The Best of the Best American Poetry: 1988-1997, and The Best of the Best American Poetry (2013).
Copyright © 1994 by Edward Hirsch | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 